Κύμα μαζικών παραιτήσεων στις ΗΠΑ: «Ανεργία για όλους, όχι μόνο για τους πλουσίους!»

0

Της Sarah Todd. Εισαγωγικό σημείωμα: Γιάβορ Ταρίνσκι

Τους τελευταίους μήνες στις ΗΠΑ παρατηρείται ένα εντυπωσιακά αυξανόμενο κύμα ανθρώπων που εγκαταλείπουν μαζικά την εργασία τους. Μέχρι τον περασμένο Νοέμβριο, πάνω από 4.5 εκατομμύρια άνθρωποι είχαν παραιτηθεί οικειοθελώς από τις δουλειές τους – μία κίνηση η οποία ονομάστηκε «Η Μεγάλη Παραίτηση». Είναι μια πράξη που μπορεί να χαρακτηριστεί ως αντιοικονομιστική, καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις οι παραιτούντες δεν δικαιούνται κάποιο επίδομα και επιλέγουν να κάνουν δουλείες του ποδαριού (όπως το να βγάζουν τα σκυλιά άλλων ανθρώπων βόλτα κ.ά.) ανταλλάζοντας έτσι τις οικονομικές προοπτικές ενός καριερισμού με περισσότερο ελεύθερο χρόνο. Σημαντικό ρόλο σε αυτή την τάση παίζει το διαδικτυακό φόρουμ r/antiwork στη δημοφιλή πλατφόρμα Reddit. Το εν λόγω φόρουμ, που δημιουργήθηκε το 2013 από μια χούφτα ανθρώπων επηρεασμένων από τον αναρχισμό, σήμερα έχει πάνω από 1.6 εκατομμύρια μέλη τα οποία συζητούν, μοιράζονται ιστορίες δυσάρεστων εμπειριών από την εργασία τους και αλληλοϋποστηρίζονται. Το σύνθημά τους είναι «Ανεργία για όλους, όχι μόνο για τους πλουσίους!», ενώ βασικά σημεία αναφοράς τους αποτελούν τα βιβλία Bullshit Jobs του Ντέιβιντ Γκρέμπερ, το In Prise of Idelness του Μπέρτραντ Ράσελ και «Η κατάργηση της δουλειάς» του Μπομπ Μπλακ. Παρακάτω δημοσιεύουμε ένα κείμενο της Sarah Todd, το οποίο περιγράφει τα χαρακτηριστικά και τις αρχές του κινήματος κατά της εργασίας “r/antiwork”:

Πριν από μερικά χρόνια, έγινα φίλη με μια γυναίκα που είχε κάποιες ιδέες για την εργασία που µου φάνηκαν µυθιστορηµατικές. «Χρησιμοποιήστε όλες τις ημέρες των διακοπών σας!» έλεγε. «Φύγετε από τη δουλειά εγκαίρως!» «Ζητάτε πάντα περισσότερα χρήματα!»

Εάν το αφεντικό σας σας ζητήσει να αναλάβετε μια δουλειά που δεν θέλετε να κάνετε–συμβούλευε η φίλη μου αυτή–, απλά πείτε όχι. Εάν είστε αγχωμένοι και καταπονημένοι, δεν χρειάζεται να ζητήσετε άδεια για να αρχίσετε να μειώνετε τις ώρες εργασία σας. Απλά το κάνετε.

Όλα αυτά μου προκάλεσαν ένα μεγάλο σοκ. Είχα περάσει το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας μου σκεπτόμενη ότι η δουλειά ήταν πολύ πιο ισχυρή από εμένα. Όπως την έβλεπα εγώ, η εργασία ήταν μια παντοδύναμη θεότητα που απαιτούσε θυσίες από εμένα και μου έδινε ολοένα και περισσότερες ευθύνες ως αντάλλαγμα.

Πριν γνωρίσω αυτή τη φίλη, δεν είχα αφιερώσει πολύ χρόνο στο να σκεφτώ τι επίπτωση είχε αυτή η νοοτροπία στην ψυχική μου υγεία ή τι μπορεί να μου όφειλαν οι εργοδότες πέρα ​​από έναν μισθό. Δεν είναι υπερβολή να πω ότι οι ιδέες της άλλαξαν τη ζωή μου.

Φυσικά, δεν είναι όλοι αρκετά τυχεροί να γίνουν φίλοι με κάποιον που έχει αφιερώσει τη ζωή του στο να διαδώσει αυτόν τον καλό σκοπό: την ενδυνάµωση των εργαζοµένων. Αλλά μέσα σε μια χρονιά που χαρακτηρίζεται από μαζικές απεργίες, παραιτήσεις σε ποσοστά ρεκόρ στις Ηνωμένες Πολιτείες και το κίνημα των «ξαπλωμένων» στη Κίνα, τέτοιες ιδέες αποκτούν μεγάλη πολιτιστική έλξη. Και αυτοί/-ές που αρχίζουν να αµφισβητούν τον ρόλο της εργασίας στη ζωή τους µπορούν τώρα να βρουν µια αίσθηση κοινότητας μεταξύ των 1,4 εκατομμυρίων ανθρώπων που θέλουν να παραβιάσουν τις επιταγές της κουλτούρας εργασίας, που συγκεντρώνονται στο φόρουµ r/antiwork του Reddit.

Τι σημαίνει να είσαι κατά της δουλειάς (antiwork);

Η εκρηκτική ανάπτυξη του φόρουμ (subreddit) r/antiwork στη πλατφόρμα Reddit –είχε περίπου 150.000 χρήστες το περασμένο φθινόπωρο, ενώ σήμερα είναι κοντά στο 1,5 εκατομμύριο– είχε να κάνει σε µεγάλο βαθµό µε την πανδηµία «καθώς οι άνθρωποι για πρώτη φορά δεν μπορούσαν να πάνε στη δουλειά τους και συνειδητοποίησαν πόσο πολύ ο κόσμος προχωρά όταν δεν δουλεύουμε», όπως αναφέρει ένας από τους συντονιστές του φόρουµ, ένας μηχανικός με έδρα τη δυτική Βιρτζίνια που χρησιμοποιεί στο Reddit το όνομα χρήστη rockcellist.

Το φόρουμ r/antiwork έχει γίνει πρωτοσέλιδο τους τελευταίους μήνες ακριβώς για τον συντονισμό δράσεων που αφορούν τα πάντα, από ένα μποϊκοτάζ στη Black Friday έως τον κατακλυσμό του ιστοτόπου της Kellogg με ψεύτικες αιτήσεις εργασίας, προκειμένου να καταστήσει δυσκολότερη την αντικατάσταση των απεργών εργαζομένων από την εταιρεία. Ένα άλλο σημάδι της επιρροής που έχει η κοινότητα του Reddit είναι η αναφορά της Goldman Sachs σε ένα πρόσφατο ερευνητικό σημείωμα που υποστήριζε πώς το ευρύτερο κίνηµα κατά της εργασίας θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση του εργατικού δυναμικού μακροπρόθεσμα.

Τα ζητήµατα που εγείρουν συχνότερα τα µέλη στο r/antiwork, λέει ο rockcellist, είναι «η στασιμότητα των μισθών, η υπερκόπωση, η διαρκής αναμονή για υπερωρίες εκτός ωραρίου». Συνολικά, λέει, «βλέπουμε πολλούς ανθρώπους στο φόρουμ που είναι αγανακτισμένοι με τις ιεραρχικές δομές στη δουλειά και με τον τρόπο με τον οποίο οι ίδιοι αντιμετωπίζονται».

Τι σημαίνει όμως στην πραγματικότητα το να είσαι antiwork; Οι απαντήσεις είναι τόσο διαφορετικές όσο και τα μέλη της ομάδας.

«Δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη πολιτική ιδεολογία που ακολουθεί κάποιος από εμάς», λέει ο rockcellist. Οι αναρτήσεις στο φόρουμ είναι παράθυρα στο «πώς κάθε άτομο βλέπει την εργασία του, τη συνεισφορά τους στην κοινωνία, πώς αποζημιώνονται κ.λπ.»

Η ενωτική δύναμη της αντι-εργασίας

Κατά κάποιο τρόπο, η κοινότητα της αντιεργασίας μπορεί να θεωρηθεί ως διάδοχος του Occupy Wall Street – ένα μεγάλο κίνημα που είναι µεν αποκεντρωµένο και χωρίς ηγέτες ή ξεκάθαρα αιτήµατα, αλλά που έχει πρόθεση να κάνει σηµαντικές αλλαγές σε κοινωνικό επίπεδο. «Η ιδέα του να είστε κατά της εργασίας συμβαδίζει με την αλλαγή της κοινωνικής δομής της κοινωνίας, έτσι ώστε να γνωρίζετε ότι η στεγαστική σας κατάσταση, η κατάσταση του φαγητού σας, η γενική σας ευημερία δεν συνδέονται με την εργασία», λέει ο rockcellist.

Σε αντίθεση όμως με το Occupy, η απήχηση του κινήματος υπερβαίνει τις πολιτικές ταυτίσεις. Σύμφωνα με μια πρόσφατη εσωτερική έρευνα με 1.592 r/antiwork μέλη, περίπου τα μισά μέλη αυτοπροσδιορίζονται ως σοσιαλιστές. Ωστόσο, ένα σημαντικό μέρος (περίπου 15%) δήλωσε ότι δεν ταυτίζεται με την Αριστερά κανενός είδους.

«Με ενθαρρύνει αυτό γιατί, ξέρετε, η δουλειά είναι τελικώς χάλια για όλους, από τους συντηρητικούς έως τους προοδευτικούς», λέει ο rockcellist. Και όσο μεγαλύτερο είναι το μέτωπο κατά της εργασίας, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να αρχίσει τελικά να αλλάζει μια κουλτούρα που πολύ συχνά απαιτεί από τους ανθρώπους να βάζουν τις επιθυμίες των εργοδοτών τους πάνω από τις δικές τους ανάγκες.

Παρ’ όλο που το φόρουμ φροντίζει να επιτρέπει στους χρήστες να ορίζουν τι σημαίνει για αυτούς το να είναι κανείς antiwork, υπάρχουν ορισμένες γενικές αρχές που ενώνουν τα περισσότερα μέλη – και οι οποίες μπορεί να προσφέρουν τροφή για σκέψη σε πολλούς ανθρώπους που επανεξετάζουν τις κοινωνικές προσδοκίες γύρω από την εργασία.

Μην πηγαίνετε «από πάνω» και «πέρα από»

Μια σημαντική αρχή του κινήματος κατά της εργασίας, λέει ο rockcellist, είναι να αντιστέκεσαι στην πίεση που σου ασκείται για να υπερβείς τα επαγγελματικά σου καθήκοντα.

«Ο μπαμπάς μου ήταν μεγάλος υποστηρικτής [της ιδέας ότι] πρέπει να κάνεις περισσότερα από όσα σου ζητούν», λέει. «Και μετά η εταιρεία του τον απέλυσε. Έτσι, ξόδεψε ώρες περίσσιας προσπάθειας και κόπου. Τελικά, όλο αυτό ήταν για το τίποτα».

Για πολλούς ανθρώπους, λέει ο rockcellist, ο περιορισμός των ευθυνών στην εργασία τους μπορεί να αποτελέσει ένα σκαλοπάτι προς έναν τρόπο ζωής κατά της εργασίας.

«Σου επιτρέπει να συνειδητοποιήσεις ότι, Θεέ μου, κάνω περισσότερα από όσα πρέπει», λέει. «Το αφεντικό μου με πληρώνει μόνο για να κάνω ένα συγκεκριμένο πράγμα. Γιατί, λοιπόν, έκανα όλα αυτά τα επιπλέον πράγματα;»

Λέει, επίσης, ότι «συνειδητοποιείς πως αν σταματήσεις να κάνεις αυτά τα επιπλέον πράγματα, δεν θα γίνει και τίποτα. Το αφεντικό σας θα πρέπει απλώς να προσλάβει έναν άλλο υπάλληλο για να αναλάβει αυτή την επιπλέον εργασία».

Το φόρουμ r/antiwork υποστηρίζει επίσης ότι όταν οι εργαζόμενοι σταματούν να πιέζουν τον εαυτό τους προκειµένου να γίνουν οι καλύτεροι υπάλληλοι, συνδράμουν και τους συναδέλφους τους. «Προσπαθήστε να μην ανταγωνίζεστε τους συναδέλφους σας», προτείνει μια δημοφιλής ανάρτηση. «Μην εργάζεστε πιο γρήγορα από τον μέσο όρο, προσπαθήστε να εργαστείτε λίγο πιο αργά και δώστε περισσότερο χρόνο στους συνανθρώπους σας».

Στα τσακίδια το «9-5»!

Η ιστορία της οκτάωρης εργάσιμης ημέρας χρονολογείται από τη βιομηχανική επανάσταση, όταν εισήχθη ως ένας τρόπος για την προστασία των εργαζομένων στο εργοστάσιο από την εξάντληση και την καταπόνηση που προκαλούν οι πολύ μεγάλες βάρδιες. Το κίνημα κατά της εργασίας αντιτάσσεται στην ιδέα ότι οι εργαζόμενοι θα πρέπει να βρίσκονται στη δουλειά τους για ένα πλήρες οκτάωρο εάν μπορούν να εκπληρώσουν τις ευθύνες τους μέσα σε μικρότερο χρονικό διάστημα.

«Υπάρχουν μερικοί άνθρωποι που εμφανίζονται στη δουλειά, δεν κάνουν τίποτα και απλώς παίρνουν έναν μισθό», λέει ο rockcellist. «Αλλά μερικές φορές αισθάνονται άσχημα, λέγοντας, “Ω, πηγαίνω στο γραφείο από τις 9 έως τις 5. Ίσως κάνω ένα πράγμα, αλλά πληρώνομαι για το σύνολο των οκτώ ωρών”».

Βασική θέση του κινήματος κατά της εργασίας είναι ότι ένας υπάλληλος σε αυτή την κατάσταση δεν «κλέβει» τον χρόνο της εταιρείας (όπως είπε πρόσφατα ο CEO της Better.com για εκατοντάδες υπαλλήλους που είχε απολύσει σε μια κλήση Zoom). Αντιθέτως, ο rockcellist αναρωτιέται, «αν είναι εφικτό να πληρώνεστε για την εργασία µιας εργάσιµης ηµέρας από τις 9 έως τις 5, αλλά στην πραγµατικότητα το µόνο που έχετε να κάνετε είναι να εργαστείτε για 15 λεπτά, τότε γιατί να περάσετε οκτώ ολόκληρες ώρες της ηµέρας σας εκεί;»

«Αν δούλευα 9 με 5, θα χρειαζόταν να οδηγάω προς την εργασία µου όσο είναι σκοτάδι και να επιστρέφω σπίτι όταν θα έχει νυχτώσει ξανά», λέει. «Και τότε δεν θα απολάμβανα τίποτα από την ημέρα, τίποτα από την ομορφιά που έχουμε και που υπάρχει γύρω μας». Έτσι, λέει, πρέπει να λειτουργεί η κοινωνία: «Έχω παραγάγει μία εργασία, πληρώθηκα γι’ αυτήν και τώρα απλά απολαμβάνω τη μέρα μου».

Η αντι-εργασία δεν είναι κατά της δουλειάς εν γένει

Μία από τις πιο κοινές αντιρρήσεις που εγείρουν τα μέλη αυτού του φόρουμ του Reddit είναι το επιχείρημα ότι αν σταματήσουν όλοι να εργάζονται, η κοινωνία θα καταρρεύσει. Αλλά το να είσαι κατά της σημερινής εργασίας δεν σημαίνει να απαλλαγείς από δασκάλους και γιατρούς, ταχυδρόμους και υπαλλήλους στην καθαριότητα.

Αντίθετα, ο rockcellist λέει, «η άποψή μας είναι ότι ο σημερινός τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζεται η εργασία στην κοινωνία και ο σημερινός τρόπος με τον οποίο η εργασία υποστηρίζει την ανώτερη τάξη δεν είναι δίκαια κατανεμημένη». Αυτή η στάση συνοψίζεται στο tagline της ομάδας: «Ανεργία για όλους, όχι μόνο για τους πλουσίους!»

Αφήστε ένα σχόλιο

4 + eight =