Αποσπάσματα από άρθρο της Sonali Kolhatkar στο resilience.org.
Αυτό που βλέπουμε σε ολοένα και πιο συχνές περιπτώσεις είναι η κλιματική αλλαγή που προκαλείται από τον καπιταλισμό και διασταυρώνεται με την εργασιακή εκμετάλλευση που επίσης προκαλείται από τον καπιταλισμό. Είναι ένας θανατηφόρος συνδυασμός, ο οποίος συζητείται με τρόπους που συσκοτίζουν τις αιτίες και τις λύσεις του.
Πάρτε τα ΜΜΕ για παράδειγμα, η κάλυψη των οποίων έχει επικεντρωθεί στο φιλο-επιχειρηματικό σύνθημα της «παραγωγικότητας». Το CBS ανησύχησε σε μια ιστορία της 1ης Αυγούστου 2023, «Πώς ο ζεστός καιρός επηρεάζει την παραγωγικότητα των εργαζομένων – και τι σημαίνει αυτό για την οικονομία». Οι New York Times παραπονέθηκαν ομοίως σε έναν τίτλο της 31ης Ιουλίου 2023, ότι «η ζέστη κοστίζει στην αμερικανική οικονομία δισεκατομμύρια σε χαμένη παραγωγικότητα». Το κόστος για την οικονομία (ένας ευφημισμός για τις αξίες των μετοχών και τα περιθώρια κέρδους) είναι το τελικό αποτέλεσμα – όχι η ασφάλεια και η υγεία των ανθρώπων. Ως εκ τούτου, έχει μεγάλη σημασία το γεγονός ότι, σύμφωνα με τους Times, «περισσότερες από 2,5 δισεκατομμύρια ώρες εργασίας στους τομείς της γεωργίας, των κατασκευών, της μεταποίησης και των υπηρεσιών των ΗΠΑ χάθηκαν λόγω της έκθεσης στη ζέστη».
Το δημοσίευμα των Times επικαλείται τον R. Jisung Park, οικονομολόγο για το περιβάλλον και την εργασία, ο οποίος ανησυχεί ότι «η απόδοση των εργαζομένων μειώνεται δραματικά όταν εκτίθενται στη ζέστη» και, ως εκ τούτου, «οι υψηλότερες θερμοκρασίες φαίνεται να μπερδεύουν τα γρανάζια της οικονομίας».
Πόσο ενοχλητική ήταν η κλιματική κρίση που προκάλεσαν οι εταιρείες για τα πρότυπα απόδοσης της εκμετάλλευσης των εργαζομένων που καθοδηγείται επίσης από τις εταιρείες!
Δεν θα έπρεπε να μας εκπλήσσει το γεγονός ότι σε μια οικονομία που έχει σχεδιαστεί για να βλέπει τους εργαζόμενους ως μονάδες παραγωγής για ένα σύστημα εκμετάλλευσης από πάνω προς τα κάτω με γνώμονα το κέρδος, η κάλυψη από τα ΜΜΕ θα διατυμπάνιζε τέτοιες ανάλγητες αφηγήσεις που βασίζονται σε εσωτερικευμένες καπιταλιστικές αξίες.
Ούτε τα ΜΜΕ ούτε οι πολιτικοί μας που είναι υπόχρεοι στα εταιρικά λόμπι αντιμετωπίζουν με ειλικρίνεια τη διασταύρωση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων και της κλιματικής αλλαγής. Ούτε εντοπίζουν την κοινή αιτία – την εταιρική απληστία – ούτε προσδιορίζουν την κοινή λύση – τον τερματισμό της εταιρικής απληστίας.
Οι πρώτοι μήνες της πανδημίας COVID-19 ήταν μια πρόβα για αυτό που συμβαίνει σήμερα με την κλιματική καταστροφή που τυλίγει τον πλανήτη.
Ακόμη και όσοι είχαν την πολυτέλεια να εργάζονται από το σπίτι τους κατά τη διάρκεια των αποκλεισμών μετρήθηκαν από την παραγωγικότητά τους. Στην αρχή, η εταιρική Αμερική πανηγύριζε επειδή οι άνθρωποι δούλευαν σκληρότερα από το σπίτι παρά από τον χώρο εργασίας τους, απαλλαγμένοι από τις χρονοβόρες μετακινήσεις και τους περισπασμούς της προσωπικής συντροφικότητας. Τώρα, καθώς πολλοί εργαζόμενοι συνειδητοποιούν ότι δεν θέλουν να είναι γρανάζια στον τροχό κάποιου άλλου, το Fortune.com έβγαλε τον τίτλο: «Η παραγωγικότητα των Αμερικανών εργαζομένων μειώνεται με τον ταχύτερο ρυθμό των τελευταίων 75 ετών – και αυτό θα μπορούσε να δει τους CEOs να πηγαίνουν σε πόλεμο κατά της WFH [εργασία από το σπίτι]».
Εν τω μεταξύ, εκείνοι, στην εργασία των οποίων στηρίζεται η κοινωνία μας, χαρακτηρίστηκαν «απαραίτητοι» και στάλθηκαν στην εργασία τους, αψηφώντας έναν φονικό ιό, συχνά χωρίς επαρκή μέτρα ασφαλείας. Ακόμα και η εργασία σε ένα παντοπωλείο κατά τη διάρκεια των λουκέτων κόστισε ζωές ανθρώπων. Το ένα τρίτο του συνόλου των εργαζομένων στις ΗΠΑ θεωρούνταν απαραίτητοι. Όπως ήταν αναμενόμενο, ήταν δυσανάλογα χαμηλού εισοδήματος και έγχρωμοι. Μπορούμε να περιμένουμε το ίδιο να συμβεί και σε ένα κλίμα που θερμαίνεται, καθώς άνθρωποι όπως ο Ντάνιελ Ριβέρα, ο εργαζόμενος στην αποθήκη της Amazon στο Σαν Μπερναρντίνο, μοχθούν μέσα στην καυτή ζέστη προκειμένου να κρατήσουν τους τροχούς της παραγωγικότητας σε κίνηση.
Ακριβώς όπως οι εταιρείες νοιάζονται ελάχιστα για τις ζωές των εργαζομένων, η κλιματική κρίση είναι το προβλέψιμο αποτέλεσμα μιας οικονομίας που έχει σχεδιαστεί για να μεγιστοποιεί το κέρδος των μετόχων και όχι για να εξασφαλίζει έναν βιώσιμο πλανήτη για τις μελλοντικές γενιές.
Ο συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας Kim Stanley Robinson συνέδεσε τις τελείες στο μυθιστόρημά του Νέα Υόρκη 2140. «Πληρώνουμε ένα κλάσμα του πραγματικού κόστους κατασκευής των πραγμάτων, αλλά εν τω μεταξύ ο πλανήτης και οι εργαζόμενοι που κατασκευάζουν τα πράγματα, παίρνουν το απλήρωτο κόστος κατευθείαν στα δόντια», δήλωσε ο Robinson. Δεν μπορούμε να βασιζόμαστε στους συγγραφείς φανταστικών βιβλίων που ζωγραφίζουν δυστοπικά μέλλοντα για να είναι οι μόνοι που θα εντοπίζουν τις κοινές αιτίες της κλιματικής αλλαγής και της εργασιακής κακοποίησης.
Ο σημερινός σχεδιασμός του οικονομικού μας συστήματος ευνοεί την ευημερία μόνο του 1% του συνόλου των ανθρώπων. Είτε πρόκειται για έναν θανατηφόρο ιό είτε για το θανατηφόρο κλίμα, αν δεν εντοπίσουμε με σαφήνεια τα συστημικά προβλήματα και δεν επανασχεδιάσουμε το οικονομικό μας σύστημα ώστε να θέσουμε στο επίκεντρο την ευημερία όλων των ανθρώπων, το μέλλον δεν θα είναι βιώσιμο, καθιστώντας τις συζητήσεις για την «παραγωγικότητα» ανούσιες με τον πιο θανατηφόρο τρόπο.
