«Τα τέρατα κάνουν βόλτες στη Χιλή»: 2 χρόνια από τη λαϊκή εξέγερση

Ο κόσμος της Χιλής εξεγέρθηκε και αγωνίζεται εδώ και 2 χρόνια σε έναν ξεσηκωμό που ξεκίνησε με τη μαζική άρνηση πληρωμής στο μετρό του Σαντιάγο και εξελίχθηκε σε μια γενικευμένη κοινωνική εξέγερση. Η βασική τους διεκδίκηση, ενάντια στη μετά-Πινοσέτ εξουσία, αφορά την «από τα κάτω» αναθεώρηση του χιλιανού Συντάγματος, του Συντάγματος της δικτατορίας Πινοσέτ, και τη διαμόρφωση μιας διαδικασίας συγκροτημένων συνελεύσεων, ικανή να θέσει το πλαίσιο για τη Συνταγματική αναθεώρηση. «Η Χιλή ξύπνησε!», ζητωκραυγάζουν όλες-οι, ο κόσμος διεκδικεί θεσμικές αλλαγές που αφορούν την ουσία της πολιτικής. Στις 25/10/20 πραγματοποιήθηκε σχετικό δημοψήφισμα με 2 ερωτήματα: «Επιθυμείτε νέο Σύνταγμα;» και «Ποιο όργανο θα πρέπει να συντάξει το νέο Σύνταγμα;». Το «ναι» κέρδισε με σαρωτική διαφορά καθώς και η επιλογή μιας «Συντακτικής συνέλευσης» για τη σύνταξή του, η οποία θα αποτελείται αποκλειστικά από πολίτες.

Του Marcelo Trivelli

Σήμερα, με αφορμή τη συνταγματική διαδικασία που πραγματοποιείται στη χώρα μας, μου έρχεται στο μυαλό η φράση του φιλόσοφου και ιδεολόγου Αντόνιο Γκράμσι, που έγραψε ότι «Ο παλιός κόσμος πεθαίνει. Το νέο χρειάζεται χρόνο για να αναδυθεί και σε αυτό το σκοτεινό ξέφωτο εμφανίζονται τα τέρατα». Τέρατα που δεν γνωρίζουμε, που ελκύουν και τρομάζουν, περπατούν στη Χιλή.

Ως τέρας αναφέρεται σε ό,τι είναι ενάντια στον κανόνα ή το φυσικό, όπως επίσης σε απίστευτα ή υπερφυσικά πλάσματα όπως δαίμονες ή ιδιοφυίες. Τα τέρατα στέλνονται από τους θεούς. Προέρχονται από το άγνωστο και ακατανόητο για τους ανθρώπους και γι’ αυτό με τους περιορισμούς που έχουμε ως άνθρωποι βλέπουμε τέρατα σε κάθε γωνιά και πίσω από κάθε γωνία.

Αυτή την εβδομάδα [18 Οκτώβρη] συμπληρώνονται δύο χρόνια από την κοινωνική εξέγερση και τις μαζικές διαδηλώσεις στις κύριες πόλεις της χώρας που οδήγησαν στην υπογραφή της Συμφωνίας για την Κοινωνική Ειρήνη και το Νέο Σύνταγμα στις 15 Νοεμβρίου 2019. Ο πολιτικός κόσμος καθιέρωσε τις γενικές γραμμές μιας θεσμικής πορείας και ποτέ δεν φαντάστηκε ότι δεν θα είχε τον έλεγχο της διαδικασίας.

Ποιος θα πίστευε ότι η Συντακτική Επιτροπή θα ήταν ισότιμη και με έδρες που προορίζονται για ιθαγενείς λαούς ή ότι οι ανεξάρτητοι θα γίνονταν μια δύναμη που θα επισκίαζε τα πολιτικά κόμματα ή ότι η πρόεδρός της θα ήταν μια γυναίκα Μαπούτσε, της οποίας οι πρώτες λέξεις ήταν στα Mapudungun και όχι στα ισπανικά;

Η παλιά τάξη πεθαίνει και η νέα δεν έχει γεννηθεί ακόμη. Σε αυτόν τον δρόμο, είναι απαραίτητο να είμαστε πιστοί στην αξία της δημοκρατίας. Η δημοκρατική διαδικασία που πραγματοποιούμε ήταν υποδειγματική με ευρεία συμμετοχή με πολιτική, εθνοτική, κοινωνική και πολιτιστική πολυμορφία.

Η σύγχυση και ο πόνος που παράγει το άγνωστο είναι τυπικά της αλλαγής. Η νέα τάξη δεν θα είναι η ίδια με αυτήν που αφήνουμε πίσω, γιατί η νέα θα είναι ευρύτερη και πιο περιεκτική. Οι άντρες θα έχουμε πολλά να μάθουμε και να ενδώσουμε, ειδικά όσοι από εμάς προέρχονται από το Σαντιάγο και είναι μέρος μιας καθυστερημένης ολιγαρχίας.

Δυστυχώς, το εκπαιδευτικό σύστημα δεν μας εκπαιδεύει στο πώς να αντιμετωπίζουμε τις αλλαγές ή τις αβεβαιότητες του μέλλοντος. Δεν αναπτύσσουμε κριτική σκέψη και προσπαθούμε με ανυπομονησία να μπούμε σε μια ζώνη άνεσης. Το σύστημα επιβραβεύει την καθιερωμένη τάξη και τιμωρεί την περιέργεια και την καινοτομία. Επομένως, ο φόβος που προκαλεί η συντακτική διαδικασία δεν προκαλεί έκπληξη ακόμη περισσότερο όταν ορισμένα μέσα και κοινωνικά δίκτυα επιτείνουν τους φόβους.

Η νέα μας τάξη θα είναι πιο περιεκτική γιατί, όπως είπε ο Βρετανός οικονομολόγος και πολιτικός επιστήμονας, συγγραφέας του βιβλίου Γιατί οι χώρες αποτυγχάνουν; «Αυτό που έχει σημασία εδώ είναι ότι εκατομμύρια άνθρωποι στη Χιλή έχουν περιθωριοποιηθεί από ευκαιρίες και αυτό αλλάζει».

Δεν πρέπει να φοβόμαστε τα τέρατα που κάνουν βόλτες στη Χιλή. Ας τα καλέσουμε να μιλήσουμε, να μοιραστούμε και να χορέψουμε γιατί μόνο τότε θα έχουμε μια καλύτερη χώρα.

Μετάφραση από τα ισπανικά: Pressenza Athens

→ Με αφορμή τη συμπλήρωση δύο χρόνων από το ξέσπασμα της χιλιανής εξέγερσης, μοιραζόμαστε αυτό το ντοκιμαντέρ με σκηνές από τους δρόμους του Σαντιάγο και μαρτυρίες πολιτών κάθε ηλικίας. Μετάφραση-υποτιτλισμός: Tierra y Libertad.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΜΙΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΞΕΓΕΡΣΗΣ: https://vimeo.com/385656078 ←