Ο Dr. Modibo M. Kadalie μιλάει για τη σχέση μεταξύ άμεσης δημοκρατίας, κοινωνικής οικολογίας και μετααποικιοκρατίας. Ο Kadalie είναι κοινωνικός οικολόγος, ακτιβιστής, ακαδημαϊκός και ριζοσπάστης διοργανωτής από το Riceboro της πολιτείας Τζόρτζια, ΗΠΑ. Συμμετείχε στο κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα των μαύρων, καθώς και στο παναφρικανικό κίνημα, ξεκινώντας από τις καθιστικές διαμαρτυρίες του 1960 στην Ατλάντα. Στη δεκαετία του 1970, ήταν μέλος του Συνδέσμου Επαναστατικών Μαύρων Εργατών, της Επιτροπής Υποστήριξης της Αφρικανικής Απελευθέρωσης και αντιπρόσωπος στο Έκτο Παναφρικανικό Συνέδριο. Υπήρξε επίσης αρνητής στράτευσης, εργάτης σε ζυθοποιία, ταξιτζής και καθηγητής πολιτικών επιστημών. Το 2017 ίδρυσε το Αυτόνομο Ερευνητικό Ινστιτούτο για την Άμεση Δημοκρατία και την Κοινωνική Οικολογία. Είναι συγγραφέας αρκετών βιβλίων, μεταξύ των οποίων η «Intimate Direct Democracy: Fort Mose, the Great Dismal Swamp, and the Human Quest for Freedom» (On Our Own Authority!, 2022) και «Pan-African Social Ecology: Speeches, Conversations, and Essays» (On Our Own Authority!, 2019). Μετάφραση για το Αυτολεξεί: Ηλίας Σεκέρης.
Για μένα, η άμεση δημοκρατία είναι ένα εξελισσόμενο κοινωνικό όραμα. Οι ιδέες μου, όπως και οποιουδήποτε άλλου, εξελίσσονται διαρκώς. Στη δεκαετία του 1960 και στις αρχές της δεκαετίας του 1970, έβλεπα τον εαυτό μου ως κάποιον που καταλάβαινε τα ζητήματα της φυλής και της τάξης, καθώς και τη δυναμική του καθενός και έπαιζα με το ζήτημα της εργασίας και του ρόλου της στην κοινωνία. Το πιο αινιγματικό ερώτημα για μένα, ωστόσο, ήταν ο ρόλος του κράτους. Το μόνο πολιτικό μου όραμα σε εκείνο το σημείο της ζωής μου ήταν αυτό ενός σοσιαλιστικού έθνους – κράτους που θα κυβερνιόταν από την εργατική τάξη, κάτι που επιθυμούσαν οι περισσότεροι μαρξιστές εκείνη την εποχή. Αυτός ο κρατικός σοσιαλισμός υποτίθεται ότι αντιπροσώπευε το επόμενο στάδιο της ανθρώπινης κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης. Φυσικά, αυτό το έθνος – κράτος υποτίθεται ότι θα ήταν μεγάλο και άκρως συγκεντρωτικό, όπως αυτό που βλέπαμε τότε στην ΕΣΣΔ ή στην Κίνα. Και μέρος αυτού του οράματος ήταν μια αντίληψη του εθνικισμού που συνέπεσε με την εμφάνιση των μετα-αποικιακών, τριτοκοσμικών κρατών.
Προφανώς δεν έχω πλέον πολλές από τις απόψεις που είχα τότε, διότι τελικά άρχισα να βλέπω ότι αυτά τα μεγάλα, ογκώδη εθνικά κράτη συνέβαλαν στο πρόβλημα της κοινωνικής καταπίεσης, και τα αναδυόμενα μετα-αποικιακά εθνικά κράτη της Αφρικής, της Καραϊβικής και αλλού στον τρίτο κόσμο δεν έλυναν κανένα πρόβλημα για τους δικούς τους ανθρώπους. Έτσι άρχισα να εξετάζω πιο εντοπισμένες και αμεσοδημοκρατικές αντιλήψεις του σοσιαλισμού και πιο οικείες μορφές δημοκρατίας, όπου οι άνθρωποι θα μπορούσαν να εξετάσουν τον εαυτό τους και ο ένας τον άλλον, πρόσωπο με πρόσωπο, και να λύσουν τα προβλήματά τους συλλογικά. Αυτή είναι για μένα η άμεση δημοκρατία. Άρχισα να βλέπω πώς αυτή η παράδοση είχε καθιερωθεί εδώ και καιρό σε πολλά μέρη του κόσμου, αλλά δεν καταγραφόταν.
Η άμεση δημοκρατία, όμως, παραμένει ανεπαρκής χωρίς μια σαφή κατανόηση της κοινωνικής οικολογίας. Πρέπει να λάβουμε υπόψη μας όλες τις συνέπειες του ισχυρισμού που διατύπωσε ο (κοινωνικός αναρχικός και θεωρητικός) Murray Bookchin ότι, για να το παραφράσω, «υπάρχει μια κοινωνική κρίση στη βάση κάθε οικολογικής κρίσης» ή «κάθε οικολογική κρίση είναι στην πραγματικότητα μια κοινωνική κρίση». Κατά συνέπεια, οι οικολογικές κρίσεις εκθέτουν τις κοινωνικές κρίσεις. Προκύπτει ότι οι κοινωνίες που είναι οργανωμένες ιεραρχικά και βασίζονται στις κερδοσκοπικές αγορές δεν μπορούν να λύσουν ή έστω να αντιμετωπίσουν επαρκώς οποιαδήποτε οικολογική κρίση. Τι είναι πιο οικείο και αναπόσπαστο για τη ζωή και το μέλλον μας, άλλωστε, από τον αμεσοδημοκρατικό έλεγχο του άμεσου περιβάλλοντος και του ζωτικού μας χώρου; Αυτός είναι ο αέρας που αναπνέουμε, το νερό που πίνουμε και η τροφή που τρώμε!
Πρέπει να μάθουμε να ελέγχουμε δημοκρατικά τους χώρους που κατοικούμε, να τους επεκτείνουμε και να αναλαμβάνουμε την ευθύνη γι’ αυτούς. Δεν έχουμε πλέον την πολυτέλεια να επιτρέπουμε σε άλλους να το κάνουν αυτό για εμάς. Πρέπει να μάθουμε να το κάνουμε εμείς για τον εαυτό μας σε συνεννόηση με τους γείτονές μας και άλλες κοινότητες, κάτι που μπορεί να συμβεί μέσω αμεσοδημοκρατικών δημοτικών συνεδριάσεων, συνελεύσεων και άλλων λαϊκών φόρουμ που έχουν την εξουσία να λαμβάνουν αποφάσεις.
Άρχισα επίσης να παρατηρώ ότι οι άνθρωποι που διατύπωναν το μετα-αποικιακό όραμα δεν καταλάβαιναν πραγματικά το μέλλον του κόσμου. Τα ιδανικά τους καθοδηγούνταν περισσότερο από πολιτικές σκοπιμότητες παρά από πραγματική κριτική ανάλυση της κατάστασης. Άρχισα να βλέπω ότι η πολιτική που διατύπωναν ήταν επίσης αυτοτροφοδοτούμενη, αφού όλοι ήταν μέλη διαφόρων μαρξιστικών κομμάτων και άλλων οργανώσεων, καμία από τις οποίες δεν φαινόταν να συμβάλλει με μεγάλη διορατικότητα στα νέα προβλήματα και τις αντιφάσεις που αναδύονταν.
Υπήρχαν δύο σημαντικά ζητήματα που δεν αντιμετωπίστηκαν από αυτούς τους θεσμούς. Το πρώτο ήταν το ζήτημα του φύλου και της απελευθέρωσης των γυναικών. Το δεύτερο ήταν το οικολογικό ζήτημα, το οποίο αγνοήθηκε σε μεγάλο βαθμό από πολλούς ανθρώπους σε αυτά τα κινήματα. Υπήρχαν, ωστόσο, αγώνες κατά της διάδοσης των πυρηνικών όπλων εκείνη την εποχή- για μένα, εκεί είδα να ξεκινά το σύγχρονο οικολογικό κίνημα. Αλλά η οικολογία δεν έπαιζε ρόλο στην ανάλυση του καπιταλισμού, του ρατσισμού ή της αποικιοκρατίας από τους περισσότερους ανθρώπους τότε. Δεν υπήρχαν σχετικές συζητήσεις εκείνη την εποχή, απ’ όσο μπορούσα να δω…
Αυτό ήταν το σημείο όπου άρχισα να βλέπω τη σχέση μεταξύ της άμεσης δημοκρατίας και της κοινωνικής οικολογίας. Είδα την άμεση δημοκρατία ως το δρόμο προς έναν αποκεντρωμένο, τοπικό, ομοσπονδιακό τύπο σοσιαλισμού και κατέληξα στο συμπέρασμα ότι για να κατανοήσουμε τη δημοκρατία στην πληρέστερη διάστασή της, πρέπει επίσης να κατανοήσουμε την κοινωνική οικολογία. Όταν ο Μπούκτσιν προώθησε την ιδέα ότι η ανθρώπινη κοινωνία ήταν μέρος του φυσικού κόσμου, αφού δημιουργήθηκε από τα ανθρώπινα όντα καθώς εξελίσσονταν, αυτό ήταν κάτι πολύ χρήσιμο για μένα. Δηλαδή, το ζήτημα του πώς οι άνθρωποι σχετίζονται με τον υπόλοιπο φυσικό κόσμο πρέπει να ενσωματωθεί στο πώς κατανοούμε το μέλλον της εργασίας, της φυλής, του φύλου και της τάξης. Έτσι, το όραμά μου για την άμεση δημοκρατία και την κοινωνική οικολογία εξελίχθηκε σε μια συμβιωτική σχέση μεταξύ τους. Ένα αμεσοδημοκρατικό όραμα για την κοινωνική πρόοδο περιλαμβάνει μια κοινωνική οικολογία και μια άμεση δημοκρατία όπου οι άνθρωποι εμπλέκονται σε μια διαδικασία επούλωσης με τη γη, καθώς και οι δύο έχουν πληγωθεί από τον καπιταλισμό. Φυσικά, υπήρχε σίγουρα οικολογική καταστροφή πριν από τον καπιταλισμό, αλλά δεν υπάρχει πραγματικά τίποτα σαν τον καπιταλισμό όταν πρόκειται για οικολογική υποβάθμιση και καταστροφή. Η κλίμακα είναι τόσο μαζική που είναι σχεδόν δύσκολο να την αντιληφθεί κανείς.
