Ακολουθεί ένα επιλεγμένο απόσπασμα από το βιβλίο του Γκεόργκι Χαντζίεφ “Ομοσπονδία των Αυτόνομων Κομμούνων στη Βουλγαρία” (Σίδνεϊ: Ο δρόμος μας, 1990). Ο Χαντζίεφ υπήρξε εξέχων ακτιβιστής, ιστορικός και θεωρητικός του βουλγαρικού αναρχικού κινήματος του 20ού αιώνα. Εντάχθηκε στο αναρχικό κίνημα γύρω στο 1923. Συμμετείχε στον Ισπανικό Εμφύλιο και οργάνωσε εκπομπή στη βουλγαρική γλώσσα στον ραδιοφωνικό σταθμό της CNT. Στη συνέχεια, ο Χαντζίεφ κυνηγήθηκε από τη σταλινική κυβέρνηση της Βουλγαρίας το 1948, εξαιτίας του οποίου αναγκάστηκε να μεταναστεύσει στη Γαλλία, όπου για περισσότερα από 40 χρόνια δημοσίευε αναρχικά βιβλία και περιοδικά. Μετά την πτώση του ολοκληρωτικού καθεστώτος, επέστρεψε στη Βουλγαρία, όπου πέθανε το 1992.
Δεν συγχέουμε ποτέ τις επιθυμίες μας με την πραγματικότητα, αλλά ερχόμαστε αντιμέτωποι με την πραγματικότητα όταν αυτή δεν μας ικανοποιεί. Προβλέπουμε, προτείνουμε, χωρίς να έχουμε αυταπάτες ότι όλα είναι δυνατά. Αλλά δεν σταυρώνουμε τα χέρια μας μπροστά στις δυσκολίες – αντιθέτως, αναζητούμε άλλες, πιθανές λύσεις.
Η βαλκανική ομοσπονδία είναι μια ιστορική αναγκαιότητα και αργά ή γρήγορα θα πραγματοποιηθεί, και αν σήμερα είμαστε πεπεισμένοι ότι η νέα Βουλγαρία, απαλλαγμένη από τον μπολσεβικισμό, είναι ικανή να κάνει ένα αποφασιστικό βήμα προς την υλοποίησή της, δεν αποκλείουμε καθόλου την ανωριμότητα των άλλων γειτονικών χωρών που διστάζουν να υιοθετήσουν αυτή την ιδέα ή να αναλάβουν την πρωτοβουλία.
Είναι γνωστό ότι οι Έλληνες, με την παραδοσιακή τους αντίληψη για την ομοσπονδία ως ομοσπονδία κρατών και όχι λαών, φοβούνται ότι θα βρεθούν σε άνιση θέση σε σχέση με τις άλλες περιφερειακές χώρες, ιδιαίτερα με το σλαβικό στοιχείο, λόγω του μικρότερου πληθυσμού τους και λόγω ιστορικών προκαταλήψεων. Οι Ρουμάνοι, από την άλλη πλευρά, έχουν την αυτοαντίληψη ότι είναι ένα μεγάλο έθνος -«η Γαλλία των Βαλκανίων»- και ότι δεν χρειάζονται ομοσπονδία. Και στη Γιουγκοσλαβία, η οποία αυτοαποκαλείται ομοσπονδία, ο εθνικισμός των εθνοτήτων που την απαρτίζουν, και ιδιαίτερα ο σοβινισμός των Σέρβων, ο οποίος τροφοδότησε χρόνιες φυγόκεντρες δυνάμεις, δεν έχει ακόμη αμβλυνθεί. Η ενσωμάτωση όμως της Βουλγαρίας σε μια κοινή ομοσπονδία με τους Γιουγκοσλάβους θα βοηθούσε πολύ στο να ξεπεραστούν ακριβώς οι αντιπαλότητες και οι επιδιώξεις εξουσίας και θα προωθούσε την ειρήνη -ιδιαίτερα μεταξύ των Κροατών και των Σλοβένων, στις σχέσεις τους με τους Σέρβους- μέσα από την ισορροπία που θα επέφερε.
Και αν, παρ’ όλα αυτά, η δημιουργία μιας τέτοιας ομοσπονδίας των λαών, όπως την παρουσιάζουμε, αποδειχθεί αδύνατη, θα αναζητηθεί μια άλλη μορφή κοινότητας, με διαφορετικές δομές των λαών που την αποτελούν, στη βάση ενός κοινωνικού συμβολαίου που θα καταρτιστεί και θα υιοθετηθεί με τρόπο και μορφή που θα επιτρέπει μια τέτοια συνύπαρξη. Αυτό πρέπει να αποτελέσει ένα όραμα σήμερα και να εκπονηθεί σε ένα σχέδιο, με τις κατάλληλες και αποδεκτές πτυχές για όλους.
Ομοσπονδία αυτόνομων Δήμων/Κομμούνων
Η μόνη δυνατότητα για την οικοδόμηση μιας νέας οργάνωσης της κοινωνίας σε ένα ευρύτερα δημοκρατικό πνεύμα, μέσω του συντονισμού όλων των δυνάμεων, με απόλυτο σεβασμό στον πλουραλισμό -την ποικιλομορφία των κοσμοθεωριών και των τάσεων- παρέχεται από την κοινωνική δομή του Δήμου/Κομμούνας που υπάρχει από την αρχαιότητα, και η οποία έχει διατηρηθεί ως ένα βαθμό παρά την επιβολή του έθνους-κράτους, με τον συγκεντρωτισμό του και τους επιβαλλόμενους αφύσικους θεσμούς του.
Ως μια πολύ φυσική προσέγγιση, θα γεννηθεί από τη συντονισμένη δράση των ταραγμένων μαζών στο πεδίο. Αυτή η φυσική και μη εξαναγκαστική συμμαχία, η οποία σε τέτοιες περιπτώσεις συνήθως σχηματίζεται, θα εκφραστεί σε γενικές συνελεύσεις όλου του πληθυσμού, οι οποίες θα αποτελούν τους πυρήνες των νέων δήμων. Έτσι συνέβη σε όλες τις επαναστάσεις. Στη Ρωσική Επανάσταση του Φεβρουαρίου 1917 ονομάστηκαν Συμβούλια, στην Ισπανική Επανάσταση του 1936 – Επιτροπές. Αλλά η ουσία, ανεξάρτητα από την ονομασία, είναι η ίδια: η άμεση έκφραση μιας κοινής λαϊκής βούλησης – η αυτοκυβέρνηση.
Αυτός ο πυρήνας της πολιτικής, ή πιο σωστά, της εδαφικής οργάνωσης ολόκληρης της κοινωνίας, είναι ταυτόχρονα ένα πολύπλοκο δίκτυο συντονισμού όλων των δραστηριοτήτων: διοικητικών, οικονομικών, πολιτιστικών, εκπαιδευτικών, δημοσίων έργων κ.λπ.
Σε κάθε ευρύτερο εδαφικό επίπεδο, οι δήμοι ομοσπονδοποιούνται ή συγχωνεύονται σε τοπικές, νομαρχιακές και περιφερειακές μονάδες σε μια κοινή Ομοσπονδία που εκπροσωπεί το σύνολο του πληθυσμού, η οποία αντικαθιστά το σημερινό Κράτος.
Οι λειτουργικές εξειδικευμένες δραστηριότητες διεξάγονται χωριστά και παράλληλα, κατά μήκος οριζόντιων και κάθετων γραμμών, σύμφωνα με το ίδιο ομοσπονδιακό μοντέλο και την ίδια πρακτική της ελευθερίας, του πλουραλισμού και του φεντεραλισμού.
Αυτή η νέα οργάνωση της ολόπλευρης κοινωνικής ζωής απαιτεί και εξασφαλίζει την ενεργή ΚΑΙ ζωντανή συμμετοχή κάθε ατόμου, όλων των ανθρώπων – η μόνη προϋπόθεση υπό την οποία η υποταγή στη θέληση των άλλων και η στέρηση της ελευθερίας είναι αδύνατη. Αυτή είναι η ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΑΥΤΟΝΟΜΩΝ ΔΗΜΩΝ/ΚΟΜΜΟΥΝΩΝ.
