(της Γεωργίας Κανελλοπούλου)
[2015, Ανακοίνωση EZLN: “Η ιστορία του κόσμου είναι γεμάτη με απουσίες. Και οι απουσίες γίνονται ένα μουρμουρητό, μια ισχυρή λέξη, ένα κλάμα ή μια κραυγή. Δεν ουρλιάζουμε για μεταμέλεια. Δεν κλαίμε για οίκτο. Δεν παραπονιόμαστε για παραίτηση. Ουρλιάζουμε, κλαίμε, παραπονιόμαστε ώστε εκείνοι που λείπουν, να μπορέσουν να βρουν το δρόμο τους πίσω. Ώστε να ξέρουν ότι είναι εδώ, ακόμη κι αν λείπουν. Ώστε να μην ξεχάσουν ότι εμείς δεν ξεχνάμε, πάντα θυμόμαστε.»]
Η Αγιοτσινάπα είναι από τις πιο φτωχές περιοχές του Μεξικού, με κατοίκους αγρότες και ιθαγενείς. Αναλφαβητισμός, φτώχεια, το 90% των σπιτιών δεν έχουν υδροδότηση. Τα παιδιά που σπουδάζουν στις σχολές της Αγιοτσινάπα γίνονται κυρίως δάσκαλοι. Αυτοί οι ίδιοι θα διδάξουν μετά την κοινότητα, θα τη βοηθήσουν. «Αυτά είναι τα σχολεία που η μεξικανική κυβέρνηση θέλει να εξαφανίσει», είχε καταγγείλει ο Μοϊσές, ένας κάτοικος.
Σαν σήμερα, το βράδυ από 26 προς 27 Σεπτεμβρίου, εξαφανίστηκαν πριν από εννιά χρόνια 43 φοιτητές του αγροτικού πανεπιστημίου της Αγιοτσινάπα στο Μεξικό. Είπαν πως βρήκαν τα πτώματα τους καμένα, είπαν πως τους σκότωσε κατά λάθος το καρτέλ ναρκωτικών, άνοιξαν την έρευνα ξανά και ξανά. Τον Ιούνιο του 2018 η κυβέρνηση έφτιαξε επιτέλους μια αληθινή επιτροπή διερεύνησης, είπε. Έψαχνα στο διαδίκτυο να βρω τι είπε αυτή η αληθινή επιτροπή, αλλά διαρκώς έβρισκα ότι άλλη μια αληθινή επιτροπή δημιουργήθηκε, κι άλλη μια, κι άλλη μια. Το 2022 μια νέα αληθινή επιτροπή έβγαλε επιτέλους ένα πόρισμα, μέσα στο οποίο αναφερόταν πως «ο στρατός γνώριζε». Συνελήφθησαν ένας πρώην υπουργός Δικαιοσύνης, ένας πρώην στρατηγός, αστυνομικοί και δεκάδες αξιωματικοί του στρατού. Η ιστορία άρχισε να σχηματίζεται.
Σαν σήμερα, το βράδυ από 26 προς 27 Σεπτεμβρίου 2014, φοιτητές του αγροτικού πανεπιστημίου της Αγιοτσινάπα κατέλαβαν τρία λεωφορεία στην επαρχία Γκερέρο (συνήθης πρακτική στο Μεξικό λόγω της έλλειψης συγκοινωνιών, σε μια σιωπηρή συμφωνία με τους οδηγούς των λεωφορείων) για να πάνε στην πόλη του Μεξικού να συμμετέχουν στην ετήσια διαδήλωση στην πλατεία των τριών πολιτισμών στη μνήμη της σφαγής 400 άλλων φοιτητών, το μακρινό 1968. (Στην ίδια πλατεία το 1521 ο Κορτές και ο στρατός του έσφαξαν τους τελευταίους σαράντα χιλιάδες Αζτέκους μαχητές. Τι ραντεβού κλείνει η άθλια ανθρώπινη Ιστορία!).
Σαν σήμερα, το βράδυ από 26 προς 27 Σεπτεμβρίου, μια ημερομηνία που τραυματίζει τα ημερολόγια, ένα κράτος εκτέλεσε εν ψυχρώ σε καιρό «δημοκρατίας» τους φοιτητές του, ένας βρέθηκε με γδαρμένο το δέρμα του προσώπου του, χωρίς μάτια. Ο Άλβαρο, παρών στα γεγονότα, επιζών και φυγάς στο μυθιστόρημα Η ανακάλυψη των σωμάτων, λέει «Δεν είχα ζήσει ως εκείνη τη νύχτα τη βία στη σάρκα μου». Η οργή τον ξεπερνάει, σαν να μην του ανήκει, γράφει ο συγγραφέας Pierre Ducrozet. Δεν είχαν κάνει τίποτα κακό, όχι πως αυτό θα δικαιολογούσε τη σφαγή. Φώναζαν είμαστε άοπλοι, έβγαιναν από τα λεωφορεία με τα χέρια ψηλά, μα οι άλλοι (ποιοι;) συνέχιζαν να ρίχνουν. Οι επιτόπου νεκροί ήταν τρεις. Οι τραυματίες ήταν περισσότεροι από εικοσιπέντε. 43 φοιτητές εξαφανίστηκαν και δεν βρέθηκαν ποτέ.
Σήμερα στο προαύλιο του πανεπιστημίου υπάρχουν 43 πορτοκαλί καρέκλες με τις φωτογραφίες των παιδιών. Οι οικογένειες και οι φίλοι τους δεν έχουν σταματήσει να ψάχνουν. Ένας πατέρας λέει: “Λένε πως στο Μεξικό γεννιέσαι ή για να εξαφανίζεις ή για να εξαφανίζεσαι. Και όσοι δεν είναι τίποτα από τα δύο, τότε έχουν γεννηθεί για να ψάχνουν εκείνους που εξαφανίστηκαν.” Έχει δίκιο. Μεταξύ 2007 και 2014 είχαν δολοφονηθεί στο Μεξικό, την «πιο διεφθαρμένη χώρα του πλανήτη» κατά τον μυθιστορηματικό ντεντέκτιβ Έκτορ Μπελασκοαράν Σάυν, τουλάχιστον 165.000 άνθρωποι, περισσότεροι δηλαδή από εκείνους που είχαν σκοτωθεί στο Αφγανιστάν και το Ιράκ, ενώ σύμφωνα με τη μεξικάνικη γραμματεία δημόσιας ασφάλειας, οι αγνοούμενοι για το ίδιο διάστημα, ξεπερνούν τις 25.000. Και δεν νομίζω ότι σε αυτά τα νούμερα περιλαμβάνονται οι κοπέλες της Χουάρες, που συνήθως δεν βρίσκονται μα και δεν καταγράφονται επισήμως. Στα νεκροτομεία της χώρας βρίσκονται 50.000 πτώματα που δεν έχουν αναγνωριστεί, πολλά πτώματα θάβονται χωρίς να έχουν αναγνωριστεί, εξαιτίας της οξείας έλλειψης χώρου στα νεκροτομεία. Κάτοικοι σε πολλές περιοχές βρίσκουν κάθε τόσο ομαδικούς τάφους.
Η Αγιοτσινάπα όμως αρνήθηκε να συμμετέχει στις τελευταίες εκλογές και διοικείται πλέον από κοινοτικό συμβούλιο, μέσω συνελεύσεων στις γειτονιές. Οι αρχές της κοινότητας είναι αλληλεγγύη, δικαιοσύνη, εναντίωση στο κομματικό σύστημα και διαμόρφωση μιας στρατηγικής αντίστασης. “Παίρνουμε παράδειγμα από την Τσιάπας και από την κοινότητα των Purepecha που αυτονομήθηκαν πριν από λίγα χρόνια. Είναι πραγματικότητα, όχι ουτοπία”, λέει ένας κάτοικος.
Εμείς, οι απλοί δίκαιοι άνθρωποι του πλανήτη, όπου κι αν βρισκόμαστε, κάθε τέτοια μέρα εννιά χρόνια τώρα, συναντιόμαστε με τους γονείς και τους φίλους των φοιτητών της Αγιοτσινάπα που διαδηλώνουν στις πλατείες του Μεξικού, “τους πήρατε ζωντανούς, τους θέλουμε ζωντανούς” φωνάζουμε, κρατάμε πλακάτ «ο στρατός γνώριζε».
Εννιά χρόνια τώρα κάθε κανονικός άνθρωπος στον πλανήτη θα έπρεπε να φωνάζει μαζί μας “τους πήρατε ζωντανούς, τους θέλουμε ζωντανούς”. Όσο κι αν ξέρουμε πια πως πάει, χάθηκαν, τους σκότωσαν, τους εξαφάνισαν. Μόνο έτσι δεν θα ξαναγίνει.
Πηγές
2. Βιβλίο Η ανακάλυψη των σωμάτων, Pierre Ducrozet
3. Ο Εκτορ Μπελασκοαράν Σάυν είναι ο ήρωας των αστυνομικών βιβλίων του Πάκο Ιγνάθιο Τάιμπο ΙΙ.
4. https://roarmag.org/essays/mexico-civil-war-ayotzinapa/
5. https://gr.euronews.com/2022/05/18/xeperasan-tous-100000-oi-agnooumenoi-sto-mexico
