Με το El Común, οι Ζαπατίστας έχουν εισέλθει σε μια νέα φάση του αυτόνομου εγχειρήματός τους. Στη συνάντηση στη Μορέλια της Τσιάπας, το επίκεντρο ήταν πώς η συλλογική μάθηση, η δημοκρατία από τα κάτω και η διεθνής αλληλεγγύη μπορούν να ανανεώσουν τον αγώνα για αυτονομία. Ανταπόκριση από την ANF.
Από τις 3 έως τις 17 Αυγούστου, η ζαπατιστική κοινότητα Semillero Comandanta Ramona (Seedbed Comandanta Ramona) στη Morelia, Altamirano, φιλοξένησε την «Συγκέντρωση Αντιστάσεων και Εξεγέρσεων: Μερικά Μέρη του Όλου».
Οι Ζαπατίστας είχαν απευθύνει παγκόσμια έκκληση για δύο εβδομάδες ανταλλαγής απόψεων και συζήτησης. Περίπου 2.000 Ζαπατίστας και περίπου 800 άτομα από 37 χώρες συμμετείχαν.
Μεγάλο μέρος της συνάντησης αποτελούνταν από παρουσιάσεις και αναφορές σχετικά με το έργο και τις πραγματικότητες των συλλογικοτήτων και οργανώσεων που συμμετείχαν, καθώς και από ανταλλαγές με τις βάσεις στήριξης των Ζαπατίστας. Ένας Ζαπατίστα εξήγησε:
«Πολλοί από εμάς δεν ξέρουμε να διαβάζουμε ή να γράφουμε και δεν μελετάμε βιβλία πολιτικής θεωρίας. Όμως μπορούμε να βλέπουμε και να νιώθουμε την αδικία. Αυτή η ενσυναίσθηση μετατρέπεται σε αξιοπρεπή οργή, την οποία μεταφέρουμε από γενιά σε γενιά. Τώρα ακούσαμε και τον δικό σας πόνο και θα τον μεταφέρουμε ανάμεσά μας.»
Τα εγκαίνια στις 3 Αυγούστου περιελάμβαναν μια πορεία του EZLN, ο καθένας με μια παλαιστινιακή σημαία στην πλάτη του. Ως ένδειξη αλληλεγγύης, ο Υποδιοικητής Moisés, εκπρόσωπος του EZLN, δήλωσε:
«Σήμερα, το καπιταλιστικό σύστημα διαπράττει γενοκτονία εναντίον του παλαιστινιακού λαού σε ένα μέρος αυτής της γης. Δεν μπορούμε να το ξεχάσουμε αυτό, δεν μπορούμε να το αφήσουμε στην άκρη. Είμαστε όλοι παιδιά της Παλαιστίνης. Σήμερα είναι ο λαός στη Γάζα, αύριο θα είμαστε εμείς.»
Η αλληλεγγύη προς τον λαό της Γάζας αποτέλεσε έναν σταθερό και επαναλαμβανόμενο άξονα σε όλη τη διάρκεια της συνάντησης.
Οι Ζαπατίστας παρουσίασαν τις συνεισφορές τους με τη μορφή πολυήμερων θεατρικών παραστάσεων, τις οποίες είχαν προβάρει επί μήνες εκατοντάδες νέοι συμμετέχοντες.
Παράλληλα προχώρησαν και σε αυτοκριτική, επισημαίνοντας αδυναμίες μέσα στις πολιτικές τους δομές: τις τελευταίες δεκαετίες, πυραμίδες καταπίεσης και ανισότητας, χαρακτηριστικές του καπιταλιστικού συστήματος, είχαν σε έναν βαθμό αναπαραχθεί και στα δικά τους αυτόνομα κυβερνητικά όργανα. Παραδείγματα ήταν η διαφθορά, οι παραβιάσεις των ίδιων τους των κανόνων, η κλοπή, η κατάχρηση εξουσίας και η εξάρτηση των βάσεων από μικρές ομάδες συμβουλίων.
Την ίδια στιγμή, ένα ακόμη θεατρικό δρώμενο θύμισε τις θετικές όψεις των Συμβουλίων Καλής Διακυβέρνησης και των αυτόνομων κοινοτήτων. Δεν είχαν μόνο να αντιμετωπίσουν προβλήματα, αλλά είχαν λειτουργήσει και ως σχολεία αυτονομίας:
«Έχουμε μάθει πολλά – να αυτοκυβερνόμαστε και έχουμε σημειώσει σημαντική πρόοδο στην εκπαίδευση, την υγεία και τη δικαιοσύνη. Εφαρμόσαμε τους Επαναστατικούς Νόμους των Γυναικών του 1993. Μάθαμε να εργαζόμαστε συλλογικά.»
Σε ένα ακόμη θεατρικό έργο, «οι ζωντανοί του μέλλοντος» – που απεικονίζονται ως ωάρια και σπερματοζωάρια – περιγράφουν στρατηγικές αντίστασης στην πυραμίδα. Δόθηκε μεγάλη έμφαση στην αναβίωση των προγονικών πρακτικών και στη μετάδοση της παραδοσιακής γνώσης. Το μέλλον κλήθηκε να συνεχίσει την εξέγερση και να σεβαστεί και να προστατεύσει τη Μητέρα Γη.
Αξιοσημείωτη σε αυτή τη διαδικασία αυτοκριτικής ήταν τόσο η διαφάνεια όσο και η αποφασιστικότητα να αναληφθεί δράση βάσει αυτής: οι Ζαπατίστας ανακοίνωσαν μια πλήρη οργανωτική αναδιάρθρωση των πολιτικών δομών τους για να διασφαλίσουν ότι οι αποφάσεις προέρχονται από τη βάση, διαρθρώνονται οριζόντια και αποτρέπουν τη συγκέντρωση εξουσίας. Σε μια παράσταση, μια ξύλινη πυραμίδα πυρπολήθηκε και ανατράπηκε – μια συμβολική αναπαράσταση της αποσυναρμολόγησης ιεραρχιών και μηχανισμών κυριαρχίας.
Τη νέα τους φάση την αποκαλούν El Común – “το Κοινοτικό”, την ουσία της ζωής – αναφερόμενοι ρητά στους τρόπους των προγόνων τους. “Μόνο αν είμαστε οργανωμένοι έχουμε πιθανότητες όταν έρθει η καταιγίδα.” Πρόσθεσαν: “Μοιραζόμαστε μαζί σας την πρότασή μας, αυτό που ανακαλύψαμε και μας φάνηκε χρήσιμο. Αν θα λειτουργήσει και για εσάς, πρέπει να το δοκιμάσετε στις δικές σας γεωγραφίες. Δεν έχουμε συνταγή. Με τον χρόνο θα δούμε.”
Η εκπαίδευση αναδείχθηκε σε κεντρικό θέμα: οι άνθρωποι της βάσης πρέπει να είναι σε θέση να αναλύουν τα δικά τους προβλήματα και να βρίσκουν λύσεις. Στο μέλλον, όλες οι αποφάσεις θα λαμβάνονται μέσα στις ίδιες τις κοινοτικές βάσεις. Ένα ακόμη βασικό βήμα στη νέα αυτή φάση είναι το άνοιγμα προς τους μη Ζαπατίστας. Κοινά εγχειρήματα προγραμματίζονται κυρίως στους τομείς της υγείας, της εκπαίδευσης και της συλλογικής γεωργίας. Ήδη τώρα, οι “αδελφοί και αδελφές” (κάτοικοι της περιοχής που δεν ανήκουν στο κίνημα των Ζαπατίστας) μπορούν να καλλιεργούν ζαπατιστική γη δωρεάν, ώστε να εξασφαλίζουν τα προς το ζην.
Ένα απτό παράδειγμα τέτοιου κοινού συλλογικού έργου είναι η κατασκευή ενός νοσοκομείου στο Καρακόλ Ντολόρες Ιδάλγο, όπου Ζαπατίστας και μη Ζαπατίστας εργάζονται δίπλα δίπλα.
Στην καταληκτική του ομιλία, ο Υποδιοικητής Μοϊσές τόνισε ότι όλοι μας πρέπει να αναγνωρίσουμε και να ανατρέψουμε τις “πυραμίδες της καταπίεσης και του καπιταλισμού” μέσα στα δικά μας πλαίσια και γεωγραφίες. “Πρέπει να καταλάβουμε ότι μέσα σε αυτή την πυραμίδα καμία πραγματική αλλαγή δεν είναι δυνατή.”
Η συγκέντρωση ήταν επίσης ένα κάλεσμα για δράση και για μάθηση μέσα από τα λάθη. Ή, όπως το έθεσε μια γηραιότερη Κομαντάντα:
«Ανάβουμε μια μικρή επαναστατική φλόγα. Αν όλοι, παντού στον κόσμο, ανάψουν μικρές φλόγες, κάτι μεγαλύτερο μπορεί να αναδυθεί.»
Διεθνιστές από το Μεξικό, την Κολομβία, τη Βενεζουέλα, την Αυστραλία, την Ιταλία, τη Γερμανία, την Ελβετία, την Ισπανία και τη Δανία απαιτούν από κοινού την ελευθερία του Αμπντουλάχ Οτσαλάν.
