Για το δικαίωμα στη διαδήλωση

0

Του Mediocre Dave στο freedomnews.org.uk. Μετάφραση: Ευθύμης Χατζηθεοδώρου

Επικρατεί ένας πανικός στην ατμόσφαιρα για την κυβέρνηση που μας «αφαιρεί το δικαίωμα στις διαδηλώσεις» ή «θέτει όλες τις διαδηλώσεις παράνομες». Είναι μια καλή στιγμή να αναρωτηθούμε, ποιο είναι το δικαίωμα στη διαδήλωση και γιατί οι ακτιβιστές ενδιαφέρονται τόσο πολύ για να διατηρήσουν νόμιμες τις αντιστάσεις τους;

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗ ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ;

Δεν υπάρχει αυτό καθαυτό «δικαίωμα στη διαδήλωση». Αυτό οφείλεται εν μέρει στο ότι η «διαδήλωση» δεν χωρά σε ένα μόνο είδος δραστηριότητας. Μπορεί να περιλαμβάνει πορείες, συγκεντρώσεις, καταλήψεις και αποκλεισμούς, θέατρα δρόμου, μοιράσματα φυλλαδίων, άμεση ή συμβολική δράση κ.λπ. Μερικές φορές έχουμε το δικαίωμα να κάνουμε κάποια από αυτά, κάποιες φορές όχι.

Αυτό σημαίνει πως το νόμιμο δικαίωμα στην κάθε διαμαρτυρία δημιουργείται μέσα από μια συλλογή διαφορετικών δικαιωμάτων. Για παράδειγμα, το άρθρο 10 της Ευρωπαικής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων προστατεύει την ελευθερία της έκφρασης –το δικαίωμα να μοιράζεστε τις απόψεις σας δημόσια– και το άρθρο 11 προστατεύει την ελευθερία του συνέρχεσθαι – το δικαίωμα της συγκέντρωσης.

Υπάρχουν όμως και πολλές δραστηριότητες που δεν προστατεύονται από αυτά τα δικαιώματα. Τα γκράφιτι και άλλες μορφές βανδαλισμού δεν προστατεύονται τυπικά από το άρθρο 10 ενώ το άρθρο 11 δεν δίνει στους ανθρώπους άδεια να κλείνουν επ’ αόριστον δρόμους για να περάσουν μια πολιτική άποψη.

Οι ακτιβιστές και οι διαδηλωτές δεν παραμένουν πάντα εντός των ορίων των δικαιωμάτων τους. Άνθρωποι στέκονται εκεί που δεν πρέπει, εισέρχονται σε ιδιωτική περιοχή, παραμένουν συγκεντρωμένοι πέραν της συμφωνημένης ώρας λήξης της διαδήλωσης, αρνούνται να διαλυθούν όταν τους το λέει η αστυνομία. Όταν μιλάμε για την προστασία των δικαιωμάτων μας στη διαδήλωση, μιλάμε μόνο για τις διαμαρτυρίες που παραμένουν εντός νόμου.

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΚΡΑΤΟΣ

Το δικαίωμα είναι κάτι που το Κράτος σου επιτρέπει να κάνεις. (Σημείωση: εγγυάται μόνο την άδεια, όχι την ικανότητα να το κάνεις – όλοι έχουμε το δικαίωμα να αγοράσουμε μια Lamborghini, παρ’ όλο που οι περισσότεροι από εμάς δεν έχουμε τα μέσα, όλοι έχουμε το δικαίωμα να τρέξουμε έναν μαραθώνιο ακόμα και αν δεν είμαστε σωματικά ικανοί).

Υπάρχει όμως και μια ανατροπή σε αυτή την άδεια: Όταν το κράτος σου χορηγεί ένα δικαίωμα, περιορίζει αντίστοιχα την ελευθερία σου να ενεργείς πέρα από αυτό το δικαίωμα. Συχνά επιδιώκουμε την προστασία των δικαιωμάτων για να περιορίσουμε την εξουσία που έχει το Κράτος πάνω μας, αλλά η ύπαρξη τους εξαρτάται επίσης από την κρατική εξουσία. Τα δικαιώματα μπορούν να υπάρχουν μόνο εάν το Κράτος έχει τον απόλυτο έλεγχο του τι είναι και τι δεν είναι επιτρεπτό.

Όταν λοιπόν το κράτος εγγυάται το δικαίωμα της ελευθερίας του δημοσίου συνέρχεσθαι, το πράττει γνωρίζοντας πως είναι ο απόλυτος κριτής του πότε, πού και πώς θα επιτρέπεται να συγκεντρώνονται οι άνθρωποι. Όταν το κράτος εγγυάται το δικαίωμα στην ελευθερία του λόγου, μπορεί παράλληλα να αποφασίζει ποιος λόγος είναι επιτρεπτός και ποιος όχι. Αν το κράτος δεν διατηρούσε τη δυνατότητα να περιορίζει τις ελευθερίες μας, θα του ήταν ανούσιο να μας παραχωρεί δικαιώματα.

Όσοι από εμάς επιθυμούμε να αποφύγουμε την καταστολή από το Κράτος, καλό θα ήταν να σταματούσαμε να βασιζόμαστε σε αυτό για να μας προστατεύσει από τον εαυτό του.

Η ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΔΗΛΩΣΗΣ

Όλα τα παραπάνω δεν σημαίνουν πως τα δικαιώματα δεν έχουν νόημα ή ότι δεν αξίζει να τα υπερασπιστούμε. Αντιθέτως. Αλλά η σημαντικότητά τους γίνεται καλύτερα κατανοητή όταν δεν έχουμε σαν τελικό αυτοσκοπό το σκεπτικό του «τι θα μας επιτρέψουν να κάνουμε».

Είναι χρήσιμο να μετατοπίσουμε τη σκέψη μας από την προστασία του δικαιώματός μας στη διαδήλωση προς τη δυνατότητα στη διαδήλωση. Αντί να δίνεται προτεραιότητα στη νομιμότητα της διαμαρτυρίας, να δίνεται προτεραιότητα στην αποτελεσματικότητά της.

Συγκεκριμένες νομικές προστασίες κάνουν πράγματι ευκολότερη την πραγματοποίηση μιας διαδήλωσης και βοηθούν τους συμμετέχοντες να αποφύγουν διάφορες τιμωρητικές αντιδράσεις. Γι’ αυτό τα κινήματα έχουν μάθει να συμπεριλαμβάνουν νομικούς παρατηρητές, άτομα που δίνουν νομικές συμβουλές σε περίπτωση σύλληψης, δημόσιες ενημερώσεις για περιστατικά. Αλλά τα δικαιώματα από μόνα τους δεν είναι αυτά που καθιστούν δυνατή μια διαδήλωση. Απαραίτητες επίσης είναι η σοβαρή οργάνωση, οι πρακτικές γνώσεις, οι υλικοί πόροι, τα δίκτυα αλληλεγγύης και φροντίδας, οι αυστηρές αρχές, η κριτική σκέψη κ.λπ. Με όλα τα παραπάνω, το Κράτος που ανακαλεί μια άδεια για μια διαδήλωση δεν είναι αρκετό για να μας σταματήσει. Χωρίς όμως αυτά τα πράγματα, το δικαίωμα στη διαμαρτυρία δεν αξίζει σχεδόν τίποτα.

Κάποιες φορές οι άνθρωποι δεν στέκονται εκεί που τους λέει η αστυνομία, δεν φεύγουν όταν τους δίνεται η εντολή, δεν διαλύονται με τάξη. Μερικές φορές τα πλήθη γίνονται ασυγκράτητα.

Εκείνες τις φορές οι διαδηλωτές δεν ενεργούν με βάση τα δικαιώματά τους, ενεργούν σύμφωνα με τις δυνάμεις τους.

Είναι μία εικόνα άξια να τη δεις.

Αφήστε ένα σχόλιο

ten + sixteen =