Κείμενο: Ομάδα “Semion Karetnik” στο lundi.am | Credits για την ελληνική δημοσίευση: Orestes Kolokouris
«Προλετάριοι όλου του κόσμου, κατεβείτε στα δικά σας βάθη, αναζητήστε την αλήθεια εκεί, δημιουργήστε τη μόνοι σας! Δεν θα τη βρείτε πουθενά αλλού» ~Νέστωρ Μάχνο
1. Ενώ η Ουκρανία βρίσκεται σε μία κομβική περιοχή ανάμεσα σε ανταγωνιστικές αυτοκρατορικές ζώνες, έχει τη δική της αποικιακή ιστορία με τη Ρωσική Αυτοκρατορία που την κυριαρχεί εδώ και καιρό και θέλει να την κρατήσει υπό την επιρροή της. Παρ’ όλο που η Ουκρανία, όπως και άλλες μετασοβιετικές ρεπούμπλικες, έχει στραφεί στο ΝΑΤΟ για προστασία από τη ρωσική απειλή, δεν είχε προγραμματιστεί κάποιο σχέδιο του ΝΑΤΟ ή της ΕΕ στην Ουκρανία. Κι αν οι ευρωπαϊκές σημαίες κυμάτιζαν στην πλατεία Μαϊντάν το 2013-2014, αυτό συνέβη όχι τόσο για ενταξιακούς λόγους, όσο για να αντισταθούν στον ρωσικό ιμπεριαλισμό, ο οποίος εκλαμβάνεται ως άμεση απειλή, και για να ξεφύγουν από το αυταρχικό και διεφθαρμένο σύστημά του. Και ενώ υπάρχουν πολλοί λόγοι για να επικρίνουμε το ουκρανικό κράτος και την πολιτική τάξη, δεν μπορούμε επουδενί να τους κατηγορήσουμε για την έναρξη του πολέμου.
2. Μέχρι το 2022 η αλληλοεπικάλυψη των καπιταλιστικών συμφερόντων μεταξύ Ρωσίας και Δυτικής Ευρώπης ήταν πολύ προχωρημένη και μάλιστα συνεχίστηκε πολύ μετά το ξέσπασμα της ολικής εισβολής του 2022. Μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001, η Ρωσία φιλοξένησε ακόμη και βάσεις του ΝΑΤΟ στο όνομα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας. Την ίδια στιγμή, ο Δυτικός κόσμος έκλεινε τα μάτια μπροστά στις σφαγές στην Τσετσενία, που επίσης πραγματοποιήθηκαν στο όνομα του πολέμου κατά της τρομοκρατίας. Μόνο με το ξέσπασμα των αραβικών εξεγέρσεων και τον φόβο για τη μετάδοσή τους στη Ρωσία, ο Πούτιν άλλαξε στάση και ξεκίνησε σταυροφορία κατά της «δημοκρατίας» και της «συλλογικής Δύσης».
3. Γινόμαστε, πράγματι, μάρτυρες ενός αγώνα επιρροής για την ηγεμονία στο εσωτερικό του αυτοκρατορικού συστήματος. Η άνοδος του φασισμού και των πολεμικών ιμπεριαλισμών σε όλες τις πλευρές των προφανών γραμμών σύγκρουσης είναι τα εξέχοντα χαρακτηριστικά αυτού του αγώνα. Αλλά, κάτω από το θέατρο της γεωπολιτικής αντιπαράθεσης, υπάρχουν λαϊκά κινήματα που υπερασπίζονται τα εδάφη και τις συνθήκες ύπαρξής τους με κόστος τη ζωή τους.
Σε αυτά τα κινήματα χρειάζεται να αποκαταστήσουμε την ορατότητα.
4. Η ουκρανική αντίσταση απορρέει από ένα λαϊκό κίνημα χειραφέτησης ενάντια σε ένα ολιγαρχικό πολιτικό σύστημα υπό τη μισθοδοσία του Κρεμλίνου. Το σύστημα αυτό είχε αντέξει μέχρι τότε χάρη στον εφησυχασμό της Ευρώπης και εφάρμοζε νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις από το 1991. Το κίνημα του Μαϊνταν ξεκίνησε το 2013 με την κατάληψη της κεντρικής πλατείας του Κιέβου από εκατοντάδες χιλιάδες Ουκρανούς-ες από όλη τη χώρα. Κατά την έναρξη της ρωσικής επίθεσης το 2022, κανείς δεν πίστευε στην ουκρανική αντίσταση και μόνο μια μαζική λαϊκή κινητοποίηση της επέτρεψε να αντέξει το σοκ. Για μεγάλο χρονικό διάστημα, η δυτική στρατιωτική βοήθεια έφτανε μόνο με το σταγονόμετρο.
5. Το ρωσικό κράτος δεν είναι το αθώο θύμα των δυτικών «ιμπεριαλιστικών» ελιγμών – είναι μια μακρόχρονη ιμπεριαλιστική και αποικιοκρατική δύναμη πρώτης τάξεως. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας του, το ρωσικό κράτος συγκροτήθηκε μέσω της υποταγής και του «εκπολιτισμού» εκατοντάδων μειονοτικών πολιτισμών και του αποικισμού των εδαφών τους. Συνεπώς, το ρωσικό κράτος δεν έχει κανένα δικαίωμα να παριστάνει ότι είναι ο κήρυκας της αποαποικιοποίησης και του αντιιμπεριαλισμού.
6. Η σχεδόν ταυτόχρονη άνοδος στην εξουσία νεοφασιστικών ή υπερφασιστικών κομμάτων διαφορετικού βαθμού διεκδικητικότητας σε όλες τις μεγάλες δυνάμεις (Ηνωμένες Πολιτείες, Ευρωπαϊκή Ένωση, Ρωσία κ.λπ.) μαρτυρά λιγότερο την επιστροφή των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιπαραθέσεων που βασίζονται σε διακριτές λογικές ανά μπλοκ, και περισσότερο τη γενίκευση μιας ανοιχτής συμμαχίας μεταξύ των παγκοσμιοποιημένων υπερπλουσίων και μιας νεοφασιστικής διεθνούς που διαπερνά όλα τα φαινομενικά εμπόλεμα μπλοκ. Ενώ ο επείγων χαρακτήρας της κατάστασης απαιτεί την υποστήριξη της ένοπλης αντίστασης στην Ουκρανία ενάντια στη ρωσική στρατηγική κατάληψης, η κύρια γραμμή του μετώπου για εμάς δεν είναι μεταξύ των κρατών αλλά στο εσωτερικό του καθενός από αυτά. Η αποκατάσταση του χώρου όπου οι ηθικές διαφορές θα μπορούν να εκφραστούν και να ξεδιπλώσουν τις στρατηγικές τους προεκτάσεις εκατέρωθεν της γραμμής του μετώπου είναι ο μόνος τρόπος για να αποφύγουμε να μας καταπιεί η γεωπολιτική του πολέμου.
7. Αυτή η διεθνής νεοφασιστική επίθεση αποτελεί μια συντονισμένη πολιτική απάντηση στις χειραφετητικές πολιτικές προόδους των τελευταίων ετών, στην άνοδο των οικολογικών, αντι-εξορυκτικών και αποαποικιοκρατικών αγώνων παντού, και στην ευρεία εξάπλωση των φεμινιστικών και queer αγώνων. Αποτελεί επίσης, και πάνω απ’ όλα, μια αντίδραση στην ηχηρή επιστροφή των δημοκρατικών διεκδικήσεων και του διαμοιρασμού της εξουσίας που, από τα τέλη της δεκαετίας του 2000, έχουν κλονίσει και συνεχίζουν να κλονίζουν τόσα πολλά από τα καθεστώτα που προέκυψαν από τις διαιρέσεις του κόσμου μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και τον Ψυχρό Πόλεμο.
Κι ενώ η επανάσταση δεν έχει νικήσει ακόμη πουθενά, πολεμάται παντού με την ίδια σκληρότητα από τα κόμματα εξουσίας.
8. Το γεγονός ότι μια εθνική ή λαϊκή αντίσταση στηρίζεται σε ανταγωνιστικές μεγάλες δυνάμεις για να χαλαρώσει τον ζυγό που τη βαραίνει δεν μειώνει σε καμία περίπτωση τη νομιμότητα του αγώνα της για χειραφέτηση. Αυτό ισχύει σήμερα τόσο για την Παλαιστίνη, για το Κανάκι [Νέα Καληδονία], για ολόκληρη τη Δυτική Αφρική, για τη Συρία, όσο και για την Ουκρανία ή τη Γεωργία. Η άρνηση αυτού του γεγονότος θα ισοδυναμούσε με το να στείλουμε στον σκουπιδοντενεκέ της ιστορίας όλους τους αντιστασιακούς και επαναστάτες που κατοικούν στο πάνθεον των αντιιμπεριαλιστικών αγώνων.
9. Σήμερα, όπως και στο παρελθόν, στα κέντρα της λαϊκής αντίστασης στην εισβολή και τον αποικισμό δοκιμάζονται και σφυρηλατούνται οι δυνάμεις που θα διαμορφώσουν το μέλλον. Από αυτό προκύπτει ότι δεν πρέπει να αφήσουμε κανένα έδαφος στα χέρια των αντιπάλων μας του σήμερα και του αύριο, είτε είναι φασίστες, είτε αντιδραστικοί, είτε φιλελεύθεροι-αυταρχικοί. Για τους επαναστάτες-τριες Ουκρανούς-ές, η πλήρης συμμετοχή στην εδαφική άμυνα είναι σύμφωνη με την Εξέγερση του Μαϊντάν και την υπεράσπιση των υποσχέσεών της σε πόλεμο και ειρήνη. Οι Ουκρανοί δεν πολεμούν για τον Ζελένσκι και τα κόμματα εξουσίας, αλλά για μια Ουκρανία στην οποία θα μπορούν να αντιταχθούν σε μια κυβέρνηση που θα λογοδοτεί σε αυτούς-ές και όχι στη Μόσχα, την Ουάσιγκτον ή την Ευρωπαϊκή Ένωση.
10. Πρέπει να είμαστε στο πλευρό τόσο της παλαιστινιακής αντίστασης στον ισραηλινό αποικισμό όσο και της ουκρανικής λαϊκής αντίστασης στη ρωσική εισβολή. Στον πόλεμο ή σε μια κατάπαυση του πυρός που γίνεται αντικείμενο διαπραγμάτευσης πάνω στις πλάτες του ουκρανικού λαού από τον νέο ιμπεριαλιστικό άξονα Τραμπ-Πούτιν, πρέπει να αποστασιοποιηθούμε από κάθε γεωπολιτική ευθυγράμμιση και να υπερασπιστούμε έναν κοινό επαναστατικό ορίζοντα, το μόνο αντίδοτο στην αντιδραστική και εκχυδαϊστική βιασύνη, στην οποία συμβάλλουν όλες οι κρατικές δυνάμεις. Αυτός ο επαναστατικός ορίζοντας συνεπάγεται στρατηγικές θέσεις και στάσεις που ποικίλλουν ανάλογα με τον χρόνο και τον τόπο και απαιτούν από εμάς να καλλιεργούμε και να επικαιροποιούμε μια διεθνιστική αντίληψη των καταστάσεων.
11. Κατά την τελευταία δεκαετία, πολλές επαναστάσεις ακολουθήθηκαν από πολέμους που καταπνίγηκαν βίαια από τις εκάστοτε εξουσίες. Στην Ουκρανία, οι επαναστάτες βρίσκονται αντιμέτωποι με μια ρωσική αντεπανάσταση που αποσκοπεί στη συντριβή του λαϊκού κινήματος του Μαϊντάν και στην αποκατάσταση μιας αυτοκρατορικής τάξης. Η ένοπλη αντίσταση θεωρείται αναπόφευκτη μπροστά σε μια υπαρξιακή απειλή για τις κοινότητες, τη γη και τη ζωή, αλλά και οι μη στρατιωτικές στρατηγικές, όπως το σαμποτάζ, η ιατρική υποστήριξη και η ανθρωπιστική βοήθεια είναι επίσης ζωτικής σημασίας. Αυτές οι συμπληρωματικές προσεγγίσεις δεν είναι αντιφατικές. Από τη Γαλλία, ο αγώνας κατά του ρωσικού φασισμού και της ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας μπορεί να πάρει τη μορφή της ενεργητικής αλληλεγγύης και της άμεσης βοήθειας.
Σε αυτό το πλαίσιο, προτεραιότητά μας είναι να μην χαθούμε σε μια a priori ρητορική κατά του πολέμου (που βρίσκεται σε εξέλιξη και συνίσταται σε μια εισβολή, καταστροφή και κατοχή της γης και της ζωής της Ουκρανίας) ή κατά της προμήθειας όπλων στην Ουκρανία, αλλά να κατανοήσουμε τις επιλογές των επαναστατών στην κατάσταση αυτή και να τους δώσουμε συγκεκριμένη υποστήριξη στην ποικιλομορφία των δράσεών τους, σύμφωνα με τις ευαισθησίες και τις δυνατότητές μας. Δεν ξεγελιόμαστε από τους ελιγμούς των Δυτικών δυνάμεων, οι οποίες θα προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν την κατάσταση για να τη μετατρέψουν σε όργανο κυριαρχίας, ενώ θα συνεχίσουν να ξεπουλάνε την Ουκρανία με το πρόσχημα της υπεράσπισής της. Δεν περιμένουμε τίποτα από αυτά τα κράτη και δεν ακολουθούμε την ατζέντα τους στα μέσα ενημέρωσης. Χτίζουμε συγκεκριμένα τις δικές μας δράσεις και την αλληλεγγύη μας όσο ο ρωσικός πόλεμος και η ρωσική κατοχή συνεχίζονται.
12. Αυτά τα λίγα σημεία δίνουν αφορμή για διάφορες πιθανές δράσεις: ενίσχυση συγκεκριμένων δεσμών με τις ουκρανικές οργανώσεις πολιτών για να προετοιμαστούμε για το μέλλον, όποιο κι αν είναι αυτό, υποστήριξη με κάθε τρόπο των συντρόφων που δραστηριοποιούνται στην πολιτική βοήθεια καθώς και εκείνων που έχουν επιλέξει να λάβουν μέρος στη στρατιωτική αντίσταση. Να υποστηρίξουμε, να καλωσορίσουμε και να βοηθήσουμε τους Ρώσους λιποτάκτες, φυσικά, αλλά και τους Ουκρανούς πρόσφυγες που δεν βλέπουν πλέον πώς μπορούν να συνεχίσουν να υπάρχουν στις σημερινές συνθήκες σύγκρουσης.
Οι καταστάσεις πολέμου και κατοχής, όπως και οι εξεγέρσεις, παράγουν αλλαγές που ανοίγουν τον χώρο για ριζοσπαστικές υπαρξιακές επιλογές για όλους-ες. Αντί να προσπαθούμε να ορίσουμε μονολιθικές ιδεολογικές γραμμές από απόσταση, δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να σχετιστούμε με την κατάσταση από το να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε και να υποστηρίξουμε όλους εκείνους που εργάζονται για τη χειραφέτηση και τη λαϊκή εξουσία, στους τρόπους δράσης τους μέσα στην κατάσταση (στην Ουκρανία, τη Ρωσία, τη Γεωργία, στη διασπορά και στις συλλογικότητες αλληλεγγύης, στην πρώτη γραμμή, στα μετόπισθεν, στην εξορία). Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να αναγνωρίσουμε ο ένας τον άλλον, να μοιραστούμε τις αναλύσεις και τις στρατηγικές μας επιλογές και να συνεργαστούμε για να ενισχύσουμε τις αντίστοιχες δράσεις μας σε μια κατάσταση που, αν και ξεχωριστή, είναι ήδη κοινή για όλους μας.
