Ανάλυση της γαλλικής συλλογικότητας Lundimatin για τις πρόσφατες εξελίξεις στη Γαλλία μετά τις ευρωεκλογές. Σε αυτήν, καλούν σε Γενική Αντι-Συνέλευση δεδομένου της πρόσφατης διάλυσης της γαλλικής Εθνοσυνέλευσης. Δημοσιευμένο στο lundimatin#432, 11 Ιουνίου 2024 | Μετάφραση για το Αυτολεξεί: Αντώνης Χ. | Φωτογραφία κειμένου: Μαθητική συγκέντρωση στη σχολή Henri IV στο Παρίσι αμέσως μετά τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών, κατά της ακροδεξιάς και υπέρ της ενότητας του κινήματος.
Να γίνουμε λαθραίοι·ες·α: δρώντας υπό κάλυψη πέρα από το εξάγωνο[1]
Προτείνουμε Γενική Συνέλευση στις 15 Ιουνίου αντί της ενιαίας συζήτησης που είχε προηγουμένως προταθεί.
Είχαμε προετοιμάσει αυτό το πρόγραμμα συζήτησης για τις 15 Ιουνίου πολύ πριν από τα αποτελέσματα της 9ης Ιουνίου και την συνεπακόλουθη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης[2]. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για το νόημα αυτής της διάλυσης. Η λογική που, σε κάθε εκλογική αναμέτρηση, μείωνε το χάσμα μεταξύ των πρωταγωνιστών της καθαρά θεαματικής γιγαντομαχίας μεταξύ του ακραίου-κέντρου και της ακροδεξιάς, είναι έτοιμη να φτάσει στο πιο προχωρημένο της στάδιο: την πλασματική αντιπαράθεση εντός της ίδιας της κυβέρνησης. Με την πιο γενναιόδωρη υπόθεση: ο Μακρόν αποφάσισε να καβαλήσει την τίγρη[3]. Είτε πιστεύει ότι πραγαματικά θα κερδίσει. Είτε θέλει να επιχειρήσει τη “συγκατοίκηση”[4] με το RN[5], προκειμένου να δημιουργήσει προεδρική αντιπολίτευση στην υπουργική κυβέρνηση και να καθιερωθεί ως εναλλακτική πολιτική στον ίδιο. Υπό αυτές τις συνθήκες δεν θα μας εξέπληττε που, όπως ήταν απολύτως αναμενόμενο, ο καβαλημένος θα αντικαταστήσει τον καβαλάρη. Αλλά, όπως και να έχει: όταν η τίγρη αφήνεται ελεύθερη, δεν υπάρχει χρόνος να ανησυχείς για τον αφέντη. Όπως θα έλεγε ο Μαρξ, σήμερα οι «συνθήκες» είναι «αντικειμενικά» σκατά οπότε αποφασίσαμε να ριζοσπαστικοποιήσουμε αυτό που διακυβεύεται στη συζήτησή μας. Αυτό που ακολουθεί λοιπόν είναι μια αναθεωρημένη εκδοχή της συγκέντρωσης που προτείνουμε για τις 15 Ιουνίου. Δεδομένου ότι η Εθνοσυνέλευση έχει διαλυθεί νομικά, προτείνουμε τη λαθραία συγκέντρωση μιας Γενικής αντι-Συνέλευσης.
«Στην περίπτωσή μας, το σημαντικό στην δήλωση που δυσάρεστα ακούγεται: «Το φως του δημοσίου συσκοτίζει τα πάντα»[6] έγινε το επίκεντρο του ζητήματος και δεν ήταν παρά η πιο συνοπτική περίληψη των υφιστάμενων συνθηκών.» (H. Arendt, Vies politiques, 1968)
«Τολμώ να ισχυριστώ εδώ ότι η ελευθερία είναι πάντα κρυφή, ότι η αλήθεια και η δικαιοσύνη είναι επίσης κρυφές. Και ότι δεν είναι τίποτε άλλο παρά ομοιώματα και παράγοντες εκφοβισμού μόλις φανερωθούν στη δημόσια σφαίρα». (P. Klossowski, Le 14 juillet, n°3)
«Η διαφορά είναι ότι το λαθραίο δεν σκοτώνει ποτέ: φέρνει ζωή. Μεταμορφώνει, ναι, αλλά πάντα για να δημιουργήσει κάτι ζωντανό…» (Alain Damasio, Les furtifs).
Μια ηλιόλουστη μέρα, με ζεστά σάντουιτς, ποτά, παιχνίδια νωρίς το απόγευμα και συναυλίες το βράδυ, τα οποία είναι φυσικά μια ανοιχτή γιορτή για όλη την οικογένεια και με ελεύθερη οικονομική συνδρομή, διοργανώνουμε μια συζήτηση διάρκειας περίπου τριών ωρών -από τις 16:30 έως τις 19:30- για να εξετάσουμε τις θεωρητικές και πρακτικές ανησυχίες που εγείρουν οι τρέχουσες συγκυρίες. Στις 9 Ιουνίου, η κατάσταση αυτή δραματοποιήθηκε ξαφνικά από τη νομοθετική κίνηση πόκερ του «τρελού» προέδρου.
Έχοντας, τρόπον τινά, τεκμηριώσει την ανάγκη και την διαπίστωση για επανάληψη της επίθεσης, η οποία αποδεικνύεται όλο και πιο συνεπής· έχοντας αποφασίσει να προσδιορίσουμε την πολικότητα της κατάστασης ως ταλαντούμενη μεταξύ φασισμού ή επανάστασης· μας φαινόταν σκόπιμο, μέχρι χθες, να θέσουμε δύο έννοιες βάσει των οποίων θα διατυπώναμε τις θέσεις μας έναντι της κατάστασης της θεαματικής κτηνωδίας των νοοτροπιών: την κατάργηση του δικαίου από το δίκαιο που έχει γίνει faustrecht – το δίκαιο του ισχυρότερου, την αστυνομική εξαγιρωτική αποκτήνωση, την όλο και πιο συχνή εμφάνιση αποβλακωτικών “πολιτικών”[7] πολιτοφυλακών, την άνευ περιεχομένου ιδεολογία περί εθνοταυτοτισμού και αποπολιτισμού[8], την παλινδρόμηση όλων των παλαιών αποικιοκρατικών συμβιβασμών, την αποδοχή από μερίδιο του κοινού των σχιζοφασιστών (εκείνων των φασιστών που κατηγορούν τους εχθρούς τους για φασισμό) και, φυσικά, την στρατιωτική ρήξη ενός ηπειρωτικού-παγκόσμιου πολέμου, με την υπόσχεση να επιβάλει στην Ευρώπη υπέρ βωμών και εστιών την πολεμική οικονομία.
Μέχρι τώρα, μας φαινόταν ότι γινόταν όλο και πιο επείγον να δρούμε κρυφά και πέρα από τα σύνορα του εξαγώνου. Με άλλα λόγια: να γίνουμε λαθραίοι και να κρατάμε τις γραμμές δυνάμεως όπου αυτές διεθνοποιούνται.
Τώρα, μετά την 9η Ιούνη, τη διάλυση και την εξαιρετικά σύντομη εκλογική αναμέτρηση που ανοίγεται, με τη Γαλλία μπαρντελοποιημένη[9] και γαλβανισμένη από το ευρωπαϊκό της σκορ, το μέλλον μας ως λαθραίοι δεν είναι πλέον μια πολιτική σύσταση, αλλά γίνεται μια απόλυτη στρατηγική υποχρέωση για τη συλλογική, φυσική και υπαρξιακή μας επιβίωση. Επιπλέον, η διεθνιστική διάσταση θα γίνεται όλο και πιο έντονη μέρα με τη μέρα, απλώς και μόνο επειδή «εμείς» de facto πλέον δεν ανήκουμε στο «κρατικό-εθνικό κοινωνικό σώμα»- όχι επειδή εμείς το επιθυμούμε, αλλά εξαιτίας της κατασταλτικής ατμόσφαιρας και των κατηγοριών ταύτισής της. Ο «αριστερισμός» δεν είναι πλέον ένα σύνολο πολιτικών ιδεών, αλλά, στα μάτια του αντιπάλου του, το πολιτιστικό φολκλόρ ενός αρχαϊκού λαού που βρίσκεται στα πρόθυρα της εξαφάνισης. Η αργή εθνοταυτοτική σήψη του κοινωνικού κόσμου κορυφώνεται με τον ακατάπαυστα επικαλούμενο «εμφύλιο πόλεμο» και τον «ιμπεριαλιστικό πόλεμο» που φαίνεται να είναι προ των πυλών.
Πριν από τις 9 Ιουνίου, δεν ισχυριζόμασταν ότι προσπαθούσαμε να ανταποκριθούμε σε αυτή την κατάσταση, αλλά προσπαθούσαμε να δούμε τα πράγματα πιο καθαρά – να καταρρίψουμε μερικές ψευδείς αντιθέσεις, να επαναφέρουμε στο προσκήνιο της κοινής νοημοσύνης μερικές γνήσιες πολιτικές διενέξεις. Από την 9η Ιουνίου όμως, το θέμα δεν είναι πλέον αν θα δούμε πιο καθαρά ή ακόμη αν θα ανταποκριθούμε στην κατάσταση – το θέμα είναι να την αποκρούσουμε.
Λαθρότητα
«…ένα μόνο ενδιαφέρον πράγμα επιβάλλει ο τύραννος,
τον υπαινιγμό και την περίφραση…» (Mallarmé, OC, II, 660)
Πρώτα απ’ όλα, ήταν απαραίτητο για «εμάς» να θέσουμε στον εαυτό μας το ερώτημα του δυνητικού μέλοντός μας ως λαθραίοι -οι Tiqqun[10] μιλάνε για τη δημιουργία ζωνών επιθετικής αδιαφάνειας· το Soulèvements de la Terre[11] μιλάει για ζώνες αγώνα υψηλής πυκνότητας– σε ένα πλαίσιο όπου, είτε μας αρέσει είτε όχι, το φως της δημόσιας σφαίρας -το φως της πολιτικής δημοσιότητας-, η έκθεσή μας στην ορατή και αναπαραστατική σκηνή, είναι δίκοπο μαχαίρι. Η μαζική άμεση δράση απαιτεί ασφαλώς δημοσιότητα – αλλά με τον τρόπο αυτό, ταυτόχρονα, εκτίθεται. Και καθώς εκτίθεται, διασχίζει ένα κατώφλι – το κατώφλι της καταστολής. Και η καταστολή είναι εξαντλητική, αποθαρρυντική και τραυματική. Και οι δυνάμεις του Κράτους είναι δυσανάλογες και ασύγκριτα πιο συντριπτικές από τον οποιοδήποτε εθελοντισμό στον κόσμο – εκτός, ίσως, από την πραγματική άσκηση αποτελεσματικού ανταρτοπόλεμου, η οποία προφανώς δεν είναι στην ημερήσια διάταξη. Ταυτόχρονα: χωρίς δημοσιότητα και έκθεση, δεν μπορεί να υπάρξει νομιμοποίηση της πορείας της δράσης, δεν μπορεί να υπάρξει αφηγηματική επανάληψη της πορείας των γεγονότων, δεν μπορεί να υπάρξει ιδανικό άνοιγμα προς τον επαναστατικό ορίζοντα. Γι’ αυτό και, μέσα σ’ αυτό το παράξενο δίλημμα, πέρα από το ζήτημα της μυστικότητας ή της παρανομίας, του στρατού του εγκλήματος και του στρατού των σκιών, του παράνομου-πραγματικού δικτύου της «αντίστασης», η λαθρότητα, το μέλλον μας ως λαθραίοι, επιβάλλεται. Και αυτή η εξέλιξη συνεπάγεται χίλιες μάσκες και χίλιους τρόπους παρουσίασης.
Να γίνουμε λαθραίοι – δεν σημαίνει να αναρωτηθούμε αν πρέπει ή όχι να πάμε στην παρανομία και στη μυστικότητα, κάτι που, ό,τι και να λέμε, έρχεται ούτως ή άλλως, η ποινικοποίηση είναι de facto συστηματική λειτουργία της εξουσίας στο πλαίσιο του Κράτους των εξαιρέσεων και της αντιτρομοκρατίας. Να γίνουμε λαθραίοι δεν σημαίνει ούτε να αναρωτηθούμε αν πρέπει να επαναδραστηριοποιήσουμε τις μυστικές εταιρείες της Ευρώπης του 19ου αιώνα ή αν χρειαζόμαστε ένα υπόγειο κόμμα. Δεν είναι καν ζήτημα της ορατότητας ή της μη ορατότητάς μας. Η λαθρότητα είναι κάτι ορατό μέσα από τα αποτελέσματά της, ακόμη και όταν η ύπαρξή της και η θέση της παραμένουν στο παρασκήνιο.
Να γίνουμε λαθραίοι – σημαίνει να διερωτηθούμε τρία πράγματα συγκεκριμένα:
- Πώς να θολώνουμε, να καμουφλάρουμε και να σβήνουμε τα ίχνη μας στην εποχή των δεδομένων και της αλγοριθμικής αναγνώρισης·
- Να περνιέσαι για δίκαιος την ημέρα και ληστής τη νύχτα. Για ποιο λόγο χρησιμοποιούμε την ορατή έκθεση του προσώπου μας – ή πώς το να δείχνουμε τον εαυτό μας είναι ακριβώς ένας τρόπος απόκρυψης του εαυτού μας – για να μην παίξουμε το παιχνίδι των πολεμογενών μέσων ενημέρωσης που κατασκευάζουν τεχνητές διενέξεις για να ακυρώσουν προληπτικά τις μόνες διενέξεις που μετράνε;
- Πώς να ενεργούμε υπό κάλυψη, όχι σε μια πρόσωπο με πρόσωπο αντιπαράθεση με τις δυνάμεις του νόμου και της τάξης, όπως σε μια μάχη, αλλά ακριβώς τη στιγμή που αυτές περνούν δύσκολα αλλού.
Ακολουθώντας τις γραμμές της διεθνοποίησης
Ένα ερώτημα μπορεί να φαίνεται προφανές: ποια είναι η σχέση μεταξύ λαθρότητας και διεθνοποίησης; Θεωρητικά, καμία. Στην πράξη, η σχέση τους είναι μόνιμη. Ακολουθούν μερικές εμπειρικές ενδείξεις για τη σχέση τους:
- Κάθε πολιτική δράση εκ μέρους μας χαρακτηρίζεται ως ξένη. Όταν το Κράτος, ως κέντρο και θηριώδης αντίδραση, καταστέλλει τις σύγχρονες μορφές της αριστεράς, δεν παύει ποτέ να τις χαρακτηρίζει ως ξένες προς το κρατικό-εθνικό κοινωνικό σώμα. Άλλοτε είστε τρομοκράτες, άλλοτε πράκτορες επιρροής, άλλοτε μαριονέτες ενός άλλου Κράτους. Εισάγετε ιδέες από αλλού (cancel culture, woke) ή συγκρούσεις που διαδραματίζονται πολύ μακριά από μας (αυτοδιάθεση της Παλαιστίνης, αυτοδιάθεση των Κανακύ). Είστε αυτονομιστές – η Δημοκρατία σας έχει χάσει. Είστε οι εκπρόσωποι ενός Γαλλιστάν ή μιας γενικής ZAD (Ζώνη Προς Υπεράσπιση). Όταν οργανώνονται διαδηλώσεις μεγάλης κλίμακας, ακούμε τις κρατικές αρχές να προειδοποιούν τον πληθυσμό: «Προσέξτε! θα υπάρχουν Ιταλοί, Γερμανοί και Ισπανοί στην αρχή της πομπής», λες και η εθνικότητα του δράστη κάνει κάποια διαφορά στο πένθος της οικογένειας των βιτρινών.
- Οποιαδήποτε πολιτική δράση του στρατοπέδου μας είναι de facto διεθνική. Κάποιοι·ες παρατήρησαν πρόσφατα ότι το παλαιστινιακό ζήτημα σηματοδότησε μια μετατόπιση στη συνείδηση της αριστεράς, συμπεριλαμβανομένης και της πιο χλιαρής αριστεράς – μια μετατόπιση από μια καθαρά κυριαρχική σοβινιστική λογική σε μια λογική που είναι ελάχιστα αντιιμπεριαλιστική και μέγιστα επίγεια. Κάποιοι, αν και δεν το βρίσκουμε πολύ σχετικό, έχουν φτάσει στο σημείο να λένε ότι η Γάζα είναι μια τριπλή πολιτική υπόθεση: η αυτοδιάθεση ενός αποικιοκρατούμενου λαού (αντιαποικιοκρατία), η ανασύνθεση του επαναστατικού στρατοπέδου (φοιτητική και πολιτική κινητοποίηση) και η ουσία της παγκόσμιας προβληματικής που συνδέει τον φασισμό, τη γενοκτονία και την οικοκτονία (Andreas Malm, που θέτει τα δύο ζητήματα μαζί). Ο κοινοτισμός και η αυτονομία, ο αντικαπιταλισμός, η υπεράσπιση των αλλοδαπών και των εξόριστων, ο αντιρατσισμός, η οικολογία και ο κομμουνισμός δεν είναι μόνο τοπικοί ή ιδιαίτεροι αγώνες αλλά αγώνες που ταυτόχρονα επηρεάζουν το σύνολο των θέσεων πολλών χωρών του κόσμου.
- Τα διεθνή γεγονότα έχουν επανεργοποιήσει ιδέες που μέχρι τώρα ήταν απλά σκέψεις. Μετά την εξέγερση των Κανακύ και τη σημερινή καταστροφή της Γάζας που συνοδεύεται από τον εποικισμό της Δυτικής Όχθης, οι έννοιες της γενοκτονίας μέσω εγκατάστασης και αντικατάστασης πληθυσμού επανέκτησαν το αρχικό τους νόημα, αυτό της κριτικής των διαδικασιών αποπολιτισμού (Robert Jaulin) που επιβάλλουν τα αποικιοκρατικά κράτη στις αποικιακές κοινότητες. Με άλλα λόγια: η φαντασιακή αντιστροφή που στοιχειώνει τους μπρουταλιστές στο κέντρο επανατοποθετείται σωστά από την πραγματικότητα της περιφέρειας. Σε μια εποχή που η ακροδεξιά, εξαιρετικά φανατική και σοβινιστική, θέτει συνεχώς την εθνική ταυτότητα ως το όριο της σκέψης και της πρακτικής της, είναι αξιοσημείωτο ότι η αριστερά, αντίθετα, υποστηρίζει την κατάπαυση του πυρός σε μια ξένη γη στην άκρη της Μεσογείου, ή ένα «κοινό πεπρωμένο» στις μακρινές θάλασσες του αρχιπελάγους Κανάκ. Σε μια εποχή που η Ευρώπη είναι υπό αμφισβήτηση – υπάρχουν αυτοί που θέτουν τον διεθνισμό, και αυτοί που θέτουν τον εθνικισμό, με τους φιλελεύθερους στη μέση, πάντα έτοιμους να έχουν ως αποδεκτή κλίμακα την αγορά, ευρωπαϊκή ή παγκόσμια, και οι οποίοι, όπως πάντα, καταλήγουν να μετατρέπουν τη λογική της αγοράς σε λογική του πολέμου, και να αντικαθιστούν τους συμπαθείς σοσιαλδημοκράτες και συντηρητικούς φιλελεύθερους με τα ιμπεριαλιστικά και τα ευθνοταυτοτικά ηπειρωτικά ξαδέλφια τους. Η διάλυση που ακολούθησε στις 9 Ιουνίου είναι μια ακόμη ένδειξη αυτού του γεγονότος, η πιο σκληρή γιατί είναι και η πιο σαφής. Μακροπρόθεσμα, η Ευρώπη θα μπορούσε να γίνει η εφεδρική θέση των εθνοταυτοτικών απέναντι στην πρακτική αποτυχία του κρατικο-εθνικισμού, του οποίου το Brexit θα είναι ένα ταπεινωτικό παράδειγμα.
- Στην Ευρώπη, η ιδέα του έθνους-κράτους με πλήρη κυριαρχία ανήκει στο παρελθόν. Απομένει η υπόθεση μιας εθνοταυτοτικής Ευρώπης, μιας Ευρώπης της αγοράς και μιας Ευρώπης του κοινοτισμού. Αυτό που απομένει είναι η υπόθεση της επιχειρηματικής, θεαματικής και τεχνολογικής φεουδαρχίας έναντι της υπόθεσης της κομμούνας και των πειραματικών ομοσπονδιών των κοινοτήτων σε όλες τις ηπείρους. Σε κάθε περίπτωση, ο διεθνισμός δεν είναι πλέον τόσο ένα ζήτημα που τίθεται από τα διάκενα μεταξύ των κρατών όσο ένα ζήτημα που τίθεται από τη λήξη του κράτους στη δαγκάνα μεταξύ της οικονομίας, της αγοράς, του πολέμου και του κοινοτισμού.
Είχαμε προγραμματίσει δύο τραπέζια διάρκειας μιάμισης ώρας: το ένα για τη λαθρότητα και τα πρότυπα της, το δεύτερο για τις γραμμές διεθνοποίησης. Αλλά από τη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης και την έναρξη μιας εκλογικής αναμέτρησης που πρόκειται να μας εξαφανίσει, προτείνουμε να μην ανησυχούμε ριζικά για τη σειρά της συζήτησης και να πραγματοποιήσουμε μια Γενική Συνέλευση, δομημένη από αυτές τις δύο έννοιες ως παραδείγματα γενικών μέτρων που πρέπει να ληφθούν, αλλά όχι ως ατζέντα ή ακόμη και ως πρόγραμμα συνεδρίων.
——‐—————————————-
✶Όλες οι υποσημειώσεις είναι του μεταφραστή ώστε να γίνονται κατανοητά τα συμφραζόμενα:
[1] Η Μητροπολιτική Γαλλία (σε αντιδιαστολή με την Υπερπόντια Γαλλία) που ανήκει γεωγραφικά στην Ευρώπη και το σχήμα της στον χάρτη μοιάζει με εξάγωνο.
[2] Η γαλλική Εθνοσυνέλευση είναι η απευθείας εκλεγμένη κάτω βουλή του διθάλαμου Γαλλικού Κοινοβουλίου (ενώ η άνω βουλή είναι η Γερουσία και εκλέγεται έμμεσα).
[3] Από την κινεζική παροιμία «Όποιος καβαλάει μια τίγρη δεν την αφήνει εύκολα». Αυτό σημαίνει ότι ένα άτομο αναλαμβάνει την ευθύνη για μια πράξη που δεν μπορεί να την αφήσει χωρίς κίνδυνο ή χωρίς ανεξέλεγκτες ή και καταστροφικές συνέπειες.
[4] O όρος που χρησιμοποιείται για να δηλώσει πρωθυπουργό και πρόεδρο από διαφορετικό κόμμα.
[5] Rassemblement National, Εθνική Συσπείρωση, το κόμμα της Μαρίν Λεπέν.
[6] Αποδίδεται στον M. Heidegger ως «Das Licht des Öffentlichkeit verdunkelt alles».
[7] Σε αντίθεση με τους ένστολους.
[8] Από το décivilisation, όρος που χρησιμόποιησε ο Μακρόν. Συνατάται σε έργα του Norbert Elias τον οποίο υιοθέτησε στα βιβλία του ο ακροδεξιός Renaud Camus.
[9] Από το όνομα του νυν αρχηγού του RN, Τζορντάν Μπαρντελά.
[10] Γαλλο-ιταλική ομάδα συγγραφέων και ακτιβιστών που δημιουργήθηκε το 1999. Με το ποιητικό της ύφος και τη ριζοσπαστική πολιτική της δέσμευση, προσεγγίζει τις καταστασιακές (σιτουασιονιστικές) θεωρίες και ορισμένα ρεύματα που γεννήθηκαν από το κίνημα της Αυτονομίας.
[11] Εξέγερση/ξεσηκωμός της Γης, είναι ένα γαλλικό ριζοσπαστικό περιβαλλοντικό κίνημα που ιδρύθηκε το 2021 και αντιτίθεται σε ορισμένα “αναπτυξιακά” έργα.