(της Γεωργίας Κανελλοπούλου)
Οι καλλιτέχνες έφτιαχναν τοιχογραφίες με τα πρόσωπα των εξαφανισμένων κοριτσιών γιατί τις αφίσες τις κατέβαζαν τα συνεργεία του δήμου, τέτοιες εντολές είχαν. Έτσι, η Χουάρες έγινε μια πόλη που στους τοίχους της παρέλαυναν αγνοούμενες γυναίκες. Kανείς δεν ήξερε τον αριθμό τους. Πολλές εξαφανίζονταν και δεν βρίσκονταν ποτέ. Πολλά πτώματα δεν αναγνωρίστηκαν ποτέ. Συχνά ήταν μικρά κορίτσια, μπορεί και 13 χρονών. Οι περισσότερες που βρίσκονταν, ήταν βιασμένες και άγρια βασανισμένες.
Η ιστορία αυτή άρχισε το 1993, όταν, με διαφορά δύο ημερών, βρέθηκαν κακοποιημένες και στραγγαλισμένες δύο κοπέλες, η δεκατριάχρονη Άλμα και η δεκαεξάχρονη έγκυος Αντζέλικα. Οι αρχές της πόλης υποβάθμιζαν για χρόνια τις υποθέσεις των νεκρών γυναικών, επέρριπταν τις ευθύνες στα ναρκωτικά και την πορνεία. Όταν όμως το 2001, οχτώ χρόνια αργότερα, βρέθηκαν οχτώ ακρωτηριασμένα πτώματα κοριτσιών σε μια φάρμα, η αγανάκτηση έγινε οργή, ικανή να πνίξει την πόλη. Η ιστορία της Χουάρες έκανε το γύρο του κόσμου. Στο σημείο ανεγέρθηκε ένα μνημείο με σταυρούς που φέρουν τα ονόματα των αγνοουμένων και των νεκρών.
«Καλώς ήρθατε στην πόλη που κι ο διάβολος φοβάται να σταθεί», έτσι άρχισε το βιβλίο του με τίτλο «Σύνορα» ο Πάτρικ Μπαρ, που εκδόθηκε το 2002. Δυό χρόνια μετά, ο Ρομπέρτο Μπολάνιο περιέγραψε στο βιβλίο του «2666» τα εγκλήματα κατά των γυναικών στη Χουάρες: οι σελίδες 461 έως 826 είναι ένας άθλος συγγραφικής ικανότητας και ψυχικής δύναμης. “Δεν είδε τίποτα, μόνο μια μεγάλη μονότονη πεδιάδα, λες και η ζωή να τέλειωνε εκεί. Μετά άκουσε σκυλιά, τα άκουγε όλο και πιο κοντά, ώσπου τελικά τα είδε. Πιθανότατα ήταν σκυλιά πεινασμένα και άγρια, σαν τα παιδιά που είδε όταν έφτασε”, γράφει. Η σκηνή όπου παρέες αντρών βρίσκουν τα εγκλήματα ασήμαντα, ή και αστεία, είναι από τα συγκλονιστικότερα πράγματα που έχουν γραφτεί. Σε σημαδεύει, σε χαράζει για πάντα.
Σε διάφορα σημεία της Χουάρες υπάρχουν ροζ σταυροί. 
Στη μαρμάρινη εσάρπα ενός αγάλματος είναι χαραγμένα όλα τα ονόματα των κοριτσιών που δολοφονήθηκαν (και αναγνωρίστηκαν) μέχρι το 2012. Οι περισσσότερες δούλευαν στις μακιλαδόρες, τα αμερικάνικα εργοστάσια συναρμολόγησης με το φθηνό εργατικό δυναμικό, και πήγαιναν ή γύριζαν από τις βάρδιες τους. Η Χουάρες βρίσκεται στα σύνορα της χώρας με τις ΗΠΑ, απέναντι από το Ελ Πάσο του Τέξας, και, κυρίως μετά την εφαρμογή της NAFTA που κατάργησε τους δασμούς στο εμπόριο μεταξύ των κρατών της Βόρειας Αμερικής, εγκαταστάθηκαν εκεί εκατοντάδες μακιλαδόρες. Η πόλη επεκτάθηκε στην έρημο, και πολλές εργάτριες έμεναν σε απομακρυσμένες καλύβες, διευκολύνοντας ακόμα περισσότερο τους εγκληματίες. Παρόλα αυτά, πολλές δολοφονίες έγιναν στο σπίτι…
Καθώς το κράτος του Μεξικού δεν έκανε τίποτα για να σταματήσει τα εγκλήματα, τίποτα για να πολεμήσει την βαθιά ριζωμένη κουλτούρα του βιασμού και της γυναικείας υποτίμησης, τίποτα για να εξαλείψει το μεξικάνικο αντριλίκι (machismo), η Χουάρες έγινε το 2010 η πιο επικίνδυνη πόλη στον πλανήτη, το πιο βίαιο μέρος της Γης μετά τις εμπόλεμες ζώνες, διάβασα για 3.000 δολοφονίες το 2010 και 2.500 το 2009 (!), εκ των οποίων η συντριπτική πλειοψηφία αφορούσε γυναίκες.
Η κοινωνία, έστω και καθυστερημένα, άρχισε να δρα πιο έντονα. Μετά τα βιβλία, άρχισαν να γυρίζονται ταινίες και τηλεοπτικές σειρές. Οι γονείς των χαμένων κοριτσιών οργανώθηκαν σε ομάδες διεκδίκησης, δημοσιογράφοι άρχισαν να ερευνούν, ακτιβίστριες των γυναικείων δικαιωμάτων άρχισαν να ψάχνουν. Δημιουργήθηκαν πολλές φεμινιστικές οργανώσεις, πρώτη η Voces sin Eco (άηχες φωνές) το 1998, μετά η Nuestras Hijas de Regreso a Casa (Οι Κόρες μας να Γυρίσουν Σπίτι) και οι Las Mujeres de Negro (Γυναίκες στα Μαύρα). Απόπειρες δολοφονιών ή δολοφονίες αυτών των ανθρώπων ήταν το επακόλουθο. Υπολογίζεται πως δολοφονήθηκαν 30 δημοσιογράφοι που ερευνούσαν το θέμα.
Κάποια στιγμή το κράτος του Μεξικού αναγκάστηκε να πάρει μέτρα. Νομοθετήθηκαν βαρύτερες ποινές για απαγωγές και δολοφονίες. Πέντε άντρες καταδικάστηκαν σε 697 χρόνια φυλακή ο καθένας γα τη δολοφονία 11 γυναικών. 400 αστυνομικοί απολύθηκαν. Η φυλακή της Χουάρες μεταρρυθμίστηκε. H Χουάρες είναι τώρα πόλη ασφαλής. Τόσο ασφαλής που το 2017 την επισκέφτηκε ο πάπας Φραγκίσκος…
Τα εγκλήματα δεν έχουν διαλευκανθεί.
Πηγές
- Όλες οι φωτογραφίες είναι του Gabriel Romero, από τη σειρά του Lost Daughters of Juarez: https://www.gabrielromero.com/portfolio/G0000yFpRDAUlmt4
- Το βιβλίο 2666 του Ρομπέρο Μπολάνιο έχει εκδοθεί από τις εκδόσεις Άγρα σε μτφρ. Κρ. Ηλιόπουλου
- Το βιβλίο Σύνορα του Πάτρικ Μπαρ έχει εκδοθεί από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια σε μτφρ. Γ. Καυκιά
- Πολλές πληροφορίες είναι από το διαδίκτυο, π.χ. από τη Lifo.gr, αλλά και πολλά ξένα sites
