Με αφορμή την επικείμενη ΔΙΕΘΝΗ ΗΜΕΡΑ ΜΝΗΜΗΣ ΤΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ (27/01), δεν ξεχνούμε την καταπίεση και τις διώξεις στις οποίες υπόκεινται διαχρονικά οι άνθρωποι της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας.
ΓΙΑ ΤΑ ΡΟΖ ΚΑΙ ΤΑ ΜΑΥΡΑ ΤΡΙΓΩΝΑ
(διαβάζουμε από την ομάδα Ψυχική υγεία χωρίς στίγμα “Orlando LGBT+”)
Θυμόμαστε τη ναζιστική θηριωδία. Και ακόμα θυμόμαστε ότι η αναγνώριση και θέσπιση της μνήμης για κάποια από τα χιλιάδες θύματα του ολοκαυτώματος άργησε μερικές δεκαετίες.
Τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα βρέθηκαν και βασανίστηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης φορώντας ροζ και μαύρα τρίγωνα: ροζ για τους γκέι άνδρες και μαύρα, ένδειξη των “αντικοινωνικών”, για λεσβίες γυναίκες / γυναίκες που δεν ακολουθούσαν τα ετεροκανονικά πρότυπα κοινωνικής προσαρμογής και αναπαραγωγής – καθώς η αναγνώριση των αντικοινωνικών γυναικών γινόταν κυρίως στη βάση της αδυναμίας / μη επιθυμίας αναπαραγωγής εκ μέρους τους και όχι τόσο στη βάση της (ομόφυλης) σεξουαλικότητάς τους που παρέμενε αορατοποιημένη. Άλλωστε στην κατηγορία των αντικοινωνικών βρίσκονταν επίσης σεξεργάτριες, άτομα με προκλήσεις ψυχικής υγείας, νοητικά ανάπηρα άτομα, άστεγα, χρήστες-τριες και συχνά Ρομά (όταν λόγω της διασταύρωσης με κάτι από τα παραπάνω δεν κατατάσσονταν απευθείας στην ομάδα των καφέ τριγώνων). Μέσα σε ροζ και μαύρα τρίγωνα βρίσκονταν φυσικά και τρανς άτομα, αφού η ταυτότητα φύλου δεν αναγνωριζόταν ακόμα ως αυτόνομη έννοια στο κοινωνικό discourse.
Οι γκέι άνδρες ήταν μια από τις ομάδες που βίωσε τη συνέχιση του εξευτελισμού και της παραβίασης και μετά τον ακραίο βασανισμό στα ναζιστικά στρατόπεδα. Όσοι κατάφεραν να βγουν από αυτά ζωντανοί οδηγήθηκαν στις αστικές ποινικές φυλακές, αφού η ομοφυλοφιλία παρέμεινε ποινικό αδίκημα στη Γερμανία μέχρι περίπου το 1960.
Συνολικά η επίσημη αναγνώριση των ΛΟΑΤΚΙ+ θυμάτων της θηριωδίας δεν έγινε μέχρι και το 1980.
Το συλλογικό τραύμα του ολοκαυτώματος -γενικά, αλλά και ειδικά για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα- είναι ακόμα υπό επεξεργασία.
Ταυτόχρονα, είναι κομμάτι της συλλογικής μας ιστορίας που χρειάζεται να εντάσσουμε στις επεξεργασίες και τις καταγραφές μας.
Σήμερα μιλάμε για νεοναζισμό, μεταφασισμό, ακροδεξιά και alt-right. Όσο χρειάζεται να θυμόμαστε ότι το γεγονός του ολοκαυτώματος δεν επιδέχεται συγκρίσεων και σχετικοποιήσεων, τόσο είναι απαραίτητο να αναγνωρίζουμε και να επεξεργαζόμαστε τις μορφές που παίρνει σήμερα ο νεοφασισμός και η alt-right.
Μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχουν ακόμα φωνές αποκλεισμού όσων δεν εκπληρώνουν τα ετεροκανονικά πρότυπα και όσων δεν ακολουθούν τις αρχές αναπαραγωγής του έθνους. Στις Η.Π.Α είχαμε Πρόεδρο τον Τραμπ και στην Ελλάδα υποστηρικτές του μέσα στην τωρινή κυβέρνηση.
Η Χρυσή Αυγή δικάζεται σε δεύτερο βαθμό αφού βασάνισε, δολοφόνησε και βρέθηκε νομιμοποιημένη στη Βουλή. Ο καθημερινός εκφασισμός της διπλανής πόρτας, η “κοινοτοπία του κακού” δολοφονεί στο δρόμο -τον Ζακ, τον Σαμπάνη, τον Φραγκούλη, και πόσα ακόμα άτομα μένουν χωρίς ονόματα, όπως αυτά που πνίγονται στο Αιγαίο των επαναπροωθήσεων.
Ξέρουμε ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι δεδομένα.
Το Ολοκαύτωμα είναι κομμάτι της ιστορίας και ως εκ τούτου ενεργό μάθημα για το τώρα και το αύριο. Ενέχει όλη τη θεωρία του ναζισμού αλλά δεν προσφέρεται για ρομαντικές θεωρητικοποιήσεις και αναχρονισμούς.
Με σύμμαχο την ιστορική μνήμη, έχουμε τις σημερινές προκλήσεις να αντιμετωπίσουμε.
Ως ΛΟΑΤΚΙ/κουήρ άτομα επανοικειοποιούμαστε τα ροζ και μαύρα τρίγωνα που μας καρφιτσώθηκαν βίαια, και τα κάνουμε συνειδητά μέρος των αγώνων και των διεκδικήσεών μας για ισότητα και αντιφασισμό.
Ποτέ ξανά.
Διαβάζουμε από το Eastern Illinois University:
Η ιστορία του ροζ τριγώνου ξεκινά πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, κατά την άνοδο του Αδόλφου Χίτλερ στην εξουσία. Η παράγραφος 175, μια ρήτρα του γερμανικού νόμου που απαγορεύει τις ομοφυλοφιλικές σχέσεις, αναθεωρήθηκε από τον Χίτλερ το 1935 για να συμπεριλάβει φιλιά, αγκάλιασμα και φαντασιώσεις ομοφυλοφίλων καθώς και σεξουαλικές πράξεις. Οι καταδικασθέντες — περίπου 25.000 περίπου από το 1937 έως το 1939 — στάλθηκαν στη φυλακή και αργότερα σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Η ποινή τους ήταν η στείρωση και αυτό τις περισσότερες φορές γινόταν με ευνουχισμό. Το 1942 η τιμωρία του Χίτλερ για ομοφυλοφιλία επεκτάθηκε μέχρι θανάτου.
Κάθε κρατούμενος στα στρατόπεδα συγκέντρωσης φορούσε ένα έγχρωμο ανεστραμμένο τρίγωνο για να προσδιορίσει τον λόγο της φυλάκισής του, και ως εκ τούτου ο χαρακτηρισμός χρησίμευε επίσης για να σχηματίσει ένα είδος κοινωνικής ιεραρχίας μεταξύ των κρατουμένων. Ένα πράσινο τρίγωνο σημάδεψε τον χρήστη του ως κανονικό εγκληματία. Ένα κόκκινο τρίγωνο υποδήλωνε έναν πολιτικό κρατούμενο. Δύο κίτρινα τρίγωνα που επικαλύπτονται για να σχηματίσουν ένα αστέρι του Δαβίδ υποδήλωναν τον Εβραίο κρατούμενο. Το ροζ τρίγωνο ήταν για τους ομοφυλόφιλους. Ένα κίτρινο αστέρι του Δαβίδ κάτω από ένα επάλληλο ροζ τρίγωνο σήμανε τον χαμηλότερο από όλους τους κρατούμενους — έναν ομοφυλόφιλο Εβραίο.
Οι ιστορίες των στρατοπέδων απεικονίζουν ομοφυλόφιλους κρατούμενους να τους ανατίθενται τα χειρότερα καθήκοντα και έργα. Οι κρατούμενοι με ροζ τρίγωνο βρίσκονταν επίσης αναλογικά στο μεγάλο επίκεντρο των επιθέσεων από τους φρουρούς και ακόμη και από άλλους κρατούμενους.
Αν και σύμφωνα με τις αναφορές, οι ομοφυλόφιλοι κρατούμενοι δεν μεταφέρθηκαν μαζικά στα στρατόπεδα θανάτου στο Άουσβιτς, ένας μεγάλος αριθμός ομοφυλόφιλων ανδρών ήταν μεταξύ των μη Εβραίων που σκοτώθηκαν εκεί. Οι εκτιμήσεις για τον αριθμό των ομοφυλόφιλων ανδρών που σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια του ναζιστικού καθεστώτος κυμαίνονται από 50.000 έως το διπλάσιο. Όταν τελικά τελείωσε ο πόλεμος, αμέτρητοι ομοφυλόφιλοι παρέμειναν αιχμάλωτοι στα στρατόπεδα, επειδή η παράγραφος 175 παρέμεινε νόμος στη Δυτική Γερμανία μέχρι την κατάργησή της το 1969.
Στη δεκαετία του 1970, ομάδες απελευθέρωσης των ομοφυλοφίλων ανέστησαν το ροζ τρίγωνο ως δημοφιλές σύμβολο για το κίνημα για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων. Όχι μόνο το σύμβολο αναγνωρίζεται εύκολα, αλλά εφιστά την προσοχή στην καταπίεση και τη δίωξη — τότε και τώρα. Στη δεκαετία του 1980, οι ACT-UP (AIDS Coalition To Unleash Power) άρχισαν να χρησιμοποιούν το ροζ τρίγωνο για τον σκοπό τους. Ανέστρεψαν το σύμβολο, δείχνοντάς το προς τα πάνω, για να υποδηλώσει μια ενεργή αντεπίθεση παρά μια παθητική παραίτηση από τη μοίρα. Σήμερα, για πολλούς το ροζ τρίγωνο αντιπροσωπεύει την υπερηφάνεια, την αλληλεγγύη και την υπόσχεση ότι δεν θα επιτρέψουμε ποτέ να ξανασυμβεί ένα άλλο Ολοκαύτωμα.
Όπως το ροζ τρίγωνο, έτσι και το μαύρο τρίγωνο έχει τις ρίζες του στη ναζιστική Γερμανία. Αν και οι λεσβίες δεν συμπεριλήφθηκαν στην απαγόρευση της ομοφυλοφιλίας στην παράγραφο 175, υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι το μαύρο τρίγωνο χρησιμοποιήθηκε για να χαρακτηρίσει κρατούμενους με αντικοινωνική συμπεριφορά. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η ναζιστική ιδέα της γυναικείας ζωής επικεντρωνόταν στα παιδιά, την κουζίνα και την εκκλησία, οι φυλακισμένες του μαύρου τριγώνου μπορεί να αφορούσαν λεσβίες, ιερόδουλες, γυναίκες που αρνούνταν να κάνουν παιδιά και γυναίκες με άλλα «αντικοινωνικά» χαρακτηριστικά. Καθώς το ροζ τρίγωνο είναι ιστορικά ανδρικό σύμβολο, το μαύρο τρίγωνο έχει παρομοίως ανακτηθεί από λεσβίες και φεμινίστριες ως σύμβολο υπερηφάνειας και αλληλεγγύης.
Συχνά λέγεται ότι το μπορντό τρίγωνο μπορεί να χρησιμοποιήθηκε για τον προσδιορισμό των τρανσέξουαλ κρατουμένων.
