Μία συνέντευξη της Σίλβια Φεντερίτσι στην Francesca De Bendetti για την εφημερίδα Domani. Μετάφραση: Καλλιόπη Ράπτη
Τη Σίλβια Φεντερίτσι τη διαβάζουν οι πολύ νέες. Τα πιο μεγάλα ΜΜΕ την αντιμάχονται. Η Σίλβια Φεντερίτσι είναι 80 ετών και διατηρεί μια αισιόδοξη φωνή: είτε τη ρωτήσεις για τη Meloni είτε για την Αριστερά, τον νεοφιλελευθερισμό ή τον Rubiales, δεν δίνει καμιά απάντηση χωρίς πάθος. Φιλόσοφος, φεμινίστρια και ριζοσπάστρια, σημάδεψε τη δεκαετία του εβδομήντα με το «Salario contro il lavoro domestico», τη δεκαετία του ογδόντα με το «Il grande Calibano» και εξακολουθεί να καθοδηγεί ακτιβίστριες κάθε γενιάς. Υπερβαίνει τον χρόνο και τον τόπο: ζει στη Νέα Υόρκη, γεννήθηκε στην Πάρμα.
Francesca De Benedetti: Θα λάβετε μέρος στο φεστιβάλ Re-sister που διοργανώνει η Casa delle donne και ο Δήμος της Πάρμας. Τι εντύπωση σας προκαλεί η επιστροφή στη γενέτειρα με τη Μελόνι στην κυβέρνηση;
Σίλβια Φεντερίτσι: Συγκινούμαι που βρίσκομαι εδώ, και που επιστρέφω στο σπίτι των γονιών μου, όπου τώρα μένει η αδερφή μου. Δεν έχασα ποτέ την επαφή μου με την Πάρμα. Μόνο η πανδημία με υποχρέωσε να αραιώσω τα ταξίδια μου στην Ιταλία. Εδώ βλέπω τις ίδιες τάσεις όπως στις ΗΠΑ και διεθνώς.
FDB: Σε ποιες τάσεις αναφέρεστε;
ΣΦ: Η εμπορευματοποίηση της ύπαρξης, η αυξανόμενη δυσκολία στη χρήση των κοινωνικών υπηρεσιών. Οι θάνατοι στους εργασιακούς χώρους και οι κοινωνικές διακρίσεις που βιώνονται εδώ συνδέεται με αυτό που παρατηρώ στις ΗΠΑ. Ανάμεσα στις θετικές τάσεις, ωστόσο, είναι η κυκλοφορία θεωριών και πρακτικών: υπάρχουν οικολογικά και φεμινιστικά κινήματα με ιδέες για το μέλλον.
FDB: Ωστόσο, η λέξη «μέλλον», και αυτή η διάσταση, σχεδόν απουσιάζουν από τον δημόσιο λόγο. Συναντάμε πιο συχνά τη νοσταλγία. Και η αριστερά δείχνει να βρίσκεται σε άμυνα.
ΣΦ: Συμφωνώ απολύτως, και αυτό ισχύει και εκτός Ιταλίας. Στην πραγματικότητα, εγώ δεν μιλάω για προοδευτικά κόμματα. Σε αυτό το μέτωπο, δυστυχώς, υπάρχει ένας χορός μεταξύ δεξιάς και αριστεράς, και σε πολλά βασικά θέματα είναι δύσκολο να δεις τις μεταξύ τους διαφορές. Μιλάω για το μέλλον γιατί έχω κατά νου αυτόν τον κόσμο του ακτιβισμού που μεγαλώνει – αν και έχει γίνει αόρατος στα μεγάλα μέσα ενημέρωσης – και γνωρίζει καλά ότι χρειάζεται ριζική αλλαγή. Κοιτάξτε τις κλιματικές καταστροφές –στην Ελλάδα είδα αποκαλυπτικές σκηνές– ή τους μετανάστες που προσπαθούν να ξεφύγουν μέσα σε απελπιστικές συνθήκες. Είναι ο καπιταλισμός που δεν μας δίνει μέλλον, που μας παραδίδει έναν ερημοποιημένο κόσμο.
FDB: Η λέξη «ριζοσπαστικό» επιστρέφει συχνά σε όλη τη διαδρομή σας. Ιδρύσατε επίσης την Radical Philosophy Association. Τι σημαίνει για εσάς;
ΣΦ: Η ριζοσπαστική σκέψη για μένα δεν είναι απλώς σκέψη: είναι τρόπος ζωής. Δεν είμαι ηθικολόγος, αλλά έχω μια ηθική αρχή: δεν μπορούμε να χτίσουμε τη ζωή μας πάνω στα βάσανα των άλλων. Επιπλέον, δεν υπάρχει πιο ικανοποιητική δημιουργική δραστηριότητα από το να ζεις για να αλλάξεις τον κόσμο.
FDB: Όσο εμείς μιλάμε, η Meloni βρίσκεται στη Σύνοδο Κορυφής για το δημογραφικό με τους pro life.
ΣΦ: Ένας κόσμος τρομακτικής υποκρισίας. Πρέπει να ειπωθεί δυνατά και ξεκάθαρα ότι το pro-life είναι ένα ψέμα: επικεντρώνεται στη ζωή στη μήτρα, αλλά δεν ενδιαφέρεται για το αν το παιδί έχει πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, στο σχολείο, στην τροφή. Αυτό δεν συνιστά βοήθεια για τις γυναίκες. Είναι μια μορφή πειθαρχίας των γυναικών. Κι έπειτα, με τους ανθρώπους που πεθαίνουν στη Μεσόγειο μέσα στην αδιαφορία, για ποιο είδους pro life μιλάμε; Και τι γίνεται με την έλλειψη προστασίας στην εργασία, με τους θανάτους που προκύπτουν;
FDB: Μια γυναίκα πρωθυπουργός κάνει την Ιταλία λιγότερο σοβινιστική;
ΣΦ: Φυσικά και όχι. Η Meloni είναι επικεφαλής ενός κόμματος που περιλαμβάνει τους «Αδερφούς της Ιταλίας». Πού είναι οι αδερφές;
FDB: Η αδερφή της Meloni βρίσκεται πλέον στην κορυφή αυτού του κόμματος …
ΣΦ: (Γελά). Το να είσαι γυναίκα από μόνο του δεν αρκεί για να ορίσεις την πολιτική πρόοδο. Από την αρχή του φεμινιστικού κινήματος λέμε ότι η γυναίκα ως πολιτικό υποκείμενο είναι θεμελιώδες. Το σώμα και η σεξουαλικότητα είναι εδάφη που διασχίζονται από την πολιτική και τις σχέσεις εξουσίας.
FDB: Πώς σας φαίνονται τα λόγια της πρωθυπουργού και του Andrea Giambruno* για τους βιασμούς; Η Meloni λέει ότι πρέπει «να κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε για να μην βρεθούμε στη θέση που θα επιτρέψει σε αυτά τα ζώα να κάνουν αυτό που θέλουν».
ΣΦ: Είναι μια θυσιαστική εικόνα των γυναικών. Οι συστάσεις που απευθύνει η Meloni στις μητέρες –μην βγαίνετε αργά, μην ντύνεστε με συγκεκριμένο τρόπο– πειθαρχούν εμάς τις γυναίκες να συμπεριφερόμαστε σαν να φταίμε για το σώμα μας, αντί να πειθαρχούν τους άνδρες να μην μας θεωρούν πεδίο κατάκτησης.
FDB: Η Ισπανία βάφτισε το δικό της #MeToo με την υπόθεση Rubiales και την παραίτησή του. Είναι πραγματικά αυτός ο μεγάλος φεμινιστικός αγώνας σήμερα;
ΣΦ: Ο Rubiales έπρεπε να ζητήσει συγγνώμη. Αλλά είναι γελοίο να πιστεύουμε ότι ο φεμινισμός είναι αυτό. Γιατί δεν ζητάμε από τους υπουργούς να παραιτηθούν όταν περικόπτουν τη χρηματοδότηση από τις κοινωνικές υπηρεσίες ή όταν χρηματοδοτούν τα όπλα που σκοτώνουν τους λαούς; Γιατί δεν παραιτούνται αυτοί που εφαρμόζουν πολεοδομικές πολιτικές που αναγκάζουν τους ανθρώπους να ζουν στους δρόμους; Η Νέα Υόρκη είναι γεμάτη νέους που ζουν στην ένδεια. Εάν φτάνω στον γιατρό με μεταστάσεις επειδή δεν είχα χρήματα ή χρόνο για θεραπεία: απαιτώ παραιτήσεις.
FDB: Πώς ξαναδιαβάζετε τις θεωρίες σας για την οικιακή εργασία υπό το φως της πανδημίας;
ΣΦ: Είχα διατυπώσει μια οπτική που σήμερα είναι θεμελιώδης σε όλα τα φεμινιστικά κινήματα: η οικιακή εργασία δεν είναι «φυσική», είναι μια μορφή καπιταλιστικής παραγωγής και υποστηρίζει οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα. Ο Μαρξ έπρεπε να ξαναδιαβαστεί με αυτή την οπτική. Με τα χρόνια, αυτή η πρώτη διατύπωση για την οικιακή εργασία έχει επεκταθεί στην κοινωνική αναπαραγωγή με μια ευρύτερη έννοια. Σήμερα είναι αδύνατο να σκεφτόμαστε τον φεμινισμό χωρίς να σκεφτόμαστε επίσης την οικολογία. Ο covid έκανε ορατή μια προϋπάρχουσα κρίση – γυναίκες που ζουν λαχανιασμένες ανάμεσα σε ώρες απάνθρωπης εργασίας, παιδιά, σπίτι – και τώρα προσπαθούμε ήδη να την ομαλοποιήσουμε. Το καπιταλιστικό σύστημα καταστρέφει έναν τεράστιο κοινωνικό πλούτο γιατί η σιδηρά λογική του είναι αυτή του άμεσου κέρδους. Οι πόροι, όμως, δεν είναι απεριόριστοι.
* Ο σύντροφος της Giorgia Meloni είναι δημοσιογράφος, συγγραφέας και τηλεοπτικός παρουσιαστής. «Αν πας να χορέψεις, έχεις κάθε δικαίωμα να μεθύσεις. Αλλά αν αποφύγεις να μεθύσεις και να χάσεις τις αισθήσεις σου, ίσως αποφύγεις και κάποια προβλήματα γιατί τότε θα σε βρει ο λύκος». Αυτή την άποψη εξέφρασε δημοσίως στην εκπομπή του -μετά από δύο φρικιαστικά γεγονότα βιασμών- και προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων στην Ιταλία.
