Ακολουθεί το βίντεο και οι εισηγήσεις από την εκδήλωση-συζήτηση με θέμα “Η εξέγερση στο Ιράν και ο αγώνας ενάντια σε όλους τους ιμπεριαλισμούς: Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία!”, Η εκδήλωση έγινε το Σάββατο 12/11/2022 στον ελεύθερο κοινωνικό χώρο TRISE και συνδιοργανώθηκε από τους: Ελευθεριακός τόπος & εκδόσεις Αυτολεξεί, OmniaTv, elaliberta.gr, Περιοδικό Τέσσερα.
Το κείμενο που ακολουθεί είναι η ομιλία του Siyâvash Shahabi (Ιρανός εξόριστος, δημοσιογράφος)
Η κρατική δολοφονία μιας 22χρονης γυναίκας ονόματι Mahsa επειδή φορούσε ακατάλληλα το χιτζάμπ, προκάλεσε μια μεγάλη εξέγερση που τώρα πρέπει να την ονομάσουμε επανάσταση. Μια γυναίκα της οποίας το πραγματικό όνομα ήταν Zhina, που στα κουρδικά σημαίνει ζωή. Η δολοφονία μιας “Ζωής” πυροδότησε την αρχή μιας μεγάλης επανάστασης για να τερματιστεί η ζωή ενός καθεστώτος που σκοτώνει, για να τερματιστεί η ζωή του τέρατος του πολιτικού Ισλάμ. Η δολοφονία μιας “Ζωής” πυροδότησε μια μεγάλη επανάσταση στις αρχές του 21ου αιώνα, η οποία με τη νίκη της θα σώσει τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων από τα νύχια ενός από τα πιο σκληρά καθεστώτα στην ιστορία του είδους μας. Οι γυναίκες βρίσκονται στην πρώτη γραμμή αυτής της επανάστασης και ονομάζεται γυναικεία επανάσταση και το σύνθημα “Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία” είναι χαραγμένο στο μέτωπό της.Στατιστικά στοιχεία σχετικά με τις πρόσφατες διαδηλώσεις μέχρι τις 11 Νοεμβρίου:Η αστυνομία και οι δυνάμεις ασφαλείας έχουν δολοφονήσει 336 διαδηλωτές, 52 εκ των οποίων ήταν παιδιά.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, πάνω από 15.000 άτομα έχουν συλληφθεί σε όλη τη χώρα, εκ των οποίων 1.972 έχουν ταυτοποιηθεί. Μέχρι στιγμής έχουν γίνει διαδηλώσεις σε 137 πανεπιστήμια και έχουν συλληφθεί 441 φοιτητές και φοιτήτριες.
Όπως βλέπουμε σήμερα στους δρόμους και στις πόλεις της χώρας, δύο αντίθετες τάσεις έχουν αναπτυχθεί μαζί, σταδιακά και αθόρυβα, με την πάροδο του χρόνου. Οι επιδόσεις της καπιταλιστικής-ισλαμικής κυβέρνησης του Ιράν από τη μια και η αντίσταση και ο αγώνας τεσσάρων δεκαετιών της αριστεράς από την άλλη.
Σύντομο ιστορικό
Το 1979, η θεοκρατική κυβέρνηση του Ιράν ανέλαβε την εξουσία. Μια λαϊκή επανάσταση ανέτρεψε τον Ρεζά Σαχ, έναν βάναυσο δικτάτορα υποστηριζόμενο από τις ΗΠΑ, το καθεστώς του οποίου χαρακτηριζόταν από την έντονη εκμετάλλευση των εργαζομένων, την καταστολή όλων των συγκρούσεων και τον ξένο έλεγχο του ιρανικού πετρελαίου. Οι εργαζόμενοι και οι αριστερές δυνάμεις έπαιξαν κεντρικό ρόλο στην ανατροπή του, αλλά ο δεξιός κλήρος επέβαλε μια αυταρχική ισλαμική κυβέρνηση που καταδίωξε τα προοδευτικά στοιχεία που έριξαν το προηγούμενο καθεστώς.
Η Ισλαμική Επανάσταση, οι ισλαμικές ενώσεις και συμβούλια, το Ισλαμικό Συμβούλιο και άλλα επαναστατικά προθέματα και επιθήματα εδραιώθηκαν μετά τις σφαγές και την αιματηρή καταστολή της δεκαετίας του 1980. Η ανατροπή του βασιλείου από μια επαναστατική εξέγερση που βρισκόταν εκτός του ελέγχου του κλήρου της “μη τάξης του Τζιχάντ” ήταν η βασική δυναμική της επανάστασης που έθεσε τέρμα στην κυριαρχία της μονοπρόσωπης απόλυτης τυραννίας του Μοχάμεντ Ρεζά Σαχ.
Στις 22 του Μπαχμάν (στμ Ιανουάριος-Φεβρουάριος), την ημέρα της νίκης της επανάστασης, την ημέρα που οι στρατώνες στην Τεχεράνη και σε πολλές πόλεις είχαν καταληφθεί από τις οργανώσεις των επαναστατών κομμουνιστών, ξαφνικά, με την παρέμβαση των Ηνωμένων Πολιτειών, ένα μεγάλο μέρος του στρατού και της βασιλικής φρουράς δήλωσαν ουδετερότητα και εξυπηρέτησαν τη νέα κυβέρνηση που μόλις είχε ανακοινώσει ο Χομεϊνί. Αυτή ήταν η αρχή της αιματηρής καταστολής της επανάστασης που ο Σάχης δεν μπορούσε να καταστείλει, αλλά το ισλαμο-επαναστατικό κράτος που μόλις είχε έρθει στην εξουσία μπορούσε. Υπό ισλαμική εντολή και στο όνομα της επανάστασης.
Η καταστολή της δεκαετίας του 1980 ήταν επίσης αποτέλεσμα της άσκησης πολιτικών επιβολής του νόμου περί ασφάλειας με τις οποίες προειδοποιούσαν τους ανθρώπους κατά της ενότητας και του αγώνα. Ακόμα και όταν η επανάσταση ήταν νικηφόρα, γινόταν τεράστιες σφαγές και σε πολλά μέρη του Ιράν επικρατούσε ουσιαστικά εμφύλιος πόλεμος. Και ενώ τα Λαϊκά Συμβούλια είχαν αναλάβει την εξουσία σε πολλά μέρη, ο Χομεϊνί διακήρυξε την έντονη αντίθεσή του σε αυτά. Αυτή η αντίθεση στα Συμβούλια, στην περίπτωση άλλων εθνών, όπως οι Κούρδοι, οι Άραβες και οι Τουρκμένοι, καταπνίγηκε σκληρά με τον ισχυρισμό ότι επρόκειτο για αυτονομιστές.
Λίγους μήνες μετά την επανάσταση, στις 10 και 11 Απριλίου 1979 διεξήχθη δημοψήφισμα για την έγκριση της κυβέρνησης της Ισλαμικής Δημοκρατίας και το αποτέλεσμα ανακοινώθηκε στις 12 Απριλίου και η νέα κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι το 98,2% των συμμετεχόντων ψήφισε «ναι» στην Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν. Αυτό συνέβη παρά το γεγονός ότι η επαρχία του Κουρδιστάν και οι κουρδικές περιοχές του Ανατολικού Αζερμπαϊτζάν μποϊκοτάρισαν αυτό το δημοψήφισμα και ουσιαστικά δεν συμμετείχαν σε αυτό. Οι άνθρωποι άρχισαν επίσης να πολεμούν εναντίον της νέας κυβέρνησης που αναπαρήγαγε το καθεστώς του Σάχη σε πολλές πόλεις. Η Τουρκμάν-Σάχρα, το Λορεστάν, το Χουζεστάν και πολλές άλλες περιοχές βρίσκονταν σε ένα είδος εμφυλίου πολέμου. Ο πληθυσμός του Ιράν εκείνη την εποχή ήταν σχεδόν 35 εκατομμύρια άνθρωποι.
Έκτοτε, όσον αφορά το μέγεθος του πληθυσμού και την κατάρρευση της αναλογίας πόλης-αγροτικού χώρου, η επέκταση των καπιταλιστικών σχέσεων, η κοινωνική κινητικότητα, η δομή της οικογένειας, η σχέση μεταξύ ατόμου και ομάδας, άνδρα και γυναίκας, νέων και ηλικιωμένων, οι αξίες και οι πεποιθήσεις, τα καταναλωτικά πρότυπα, η αντίληψη του χρόνου, η σχέση με τον κόσμο και η αυτοαντίληψη έχουν υποστεί θεμελιώδεις αλλαγές – επαναστατικές αλλαγές, συγκρίσιμες με τις διαρθρωτικές αλλαγές στη χώρα από το τέλος της δυναστείας των Χαζάρων μέχρι την εγκαθίδρυση της δυναστείας των Παχλαβί.
Οι διαρθρωτικές αλλαγές δεν προκάλεσαν άμεσα κρίση. Η κρίση ανάγεται σε θεμελιώδη προβλήματα στο Ιράν, στα οποία η επανάσταση του 1979 ήταν μια προσπάθεια να απαντηθούν, αλλά καταπνίγηκε σκληρά και τώρα έχουν γίνει ξανά πηγή κοινωνικού ηφαιστείου μέσα στο πλαίσιο του διαρθρωτικού μετασχηματισμού.
Μεταξύ 1979 και 1982, υπήρχαν περισσότερες από 40 ενεργές γυναικείες οργανώσεις, σύμφωνα με τη Σαχίν Ναουάι, αριστερή φεμινίστρια πολιτική ακτιβίστρια και ακαδημαϊκό, εξόριστη στο Βερολίνο και ένα από τα ιδρυτικά μέλη της Εθνικής Ένωσης Γυναικών μετά την Επανάσταση του 1979. Συνολικά 20 οργανώσεις συγκροτήθηκαν από κοσμικές δυνάμεις ή μέλη και υποστηρικτές πολιτικών κομμάτων. Πέντε οργανώσεις συγκροτήθηκαν από θρησκευτικές δυνάμεις που πρόσκεινται στενά στην κυβέρνηση. Άλλες ενεργές οργανώσεις ήταν επαγγελματικές ενώσεις γυναικών σε κρατικές υπηρεσίες.
Όταν ο Χομεϊνί διέταξε ότι οι μουσουλμάνες γυναίκες πρέπει να εμφανίζονται δημοσίως φορώντας το ισλαμικό χιτζάμπ και η τότε κυβέρνηση ανακοίνωσε τους σχετικούς κανόνες, οι οργανώσεις αυτές άρχισαν να πραγματοποιούν κινητοποιήσεις, με πιο γνωστή τη διαδήλωση της 8ης Μαρτίου 1980. Το φθινόπωρο του 1980, το καθεστώς ψήφισε νόμο που επέβαλε τη χρήση του χιτζάμπ στην εργασία και τιμωρούσε όσες το παραβίαζαν.
Καθώς παρακολουθούμε αυτό το ιστορικό ταξίδι γεμάτο φόβο, δάκρυα, αγώνα και ελπίδα, οι αντιδράσεις στην τραγωδία της Ζίνα είναι ακόμη πιο σημαντικές υπό το φως της σημερινής κατάστασης της ιρανικής κοινωνίας, του σημερινού καθεστώτος και της φιλοδυτικής αντιπολίτευσης που δεν κάνει σύνδεση μεταξύ της αντι-γυναικείας και αντι-εργατικής στάσης της Ισλαμικής Δημοκρατίας, των ΗΠΑ ή ορισμένων πολιτικών (υποχρεωτικής) στείρωσης στην ΕΕ. Όπως η καταστολή του κινήματος των κίτρινων γιλέκων στη Γαλλία, οι διακρίσεις κατά των μουσουλμάνων και άλλων ομάδων εκτός του λευκού κύκλου, οι απαγορεύσεις των αμβλώσεων σε ορισμένες πολιτείες των ΗΠΑ, οι κανονισμοί κατά των απεργιών που ανακοινώθηκαν πρόσφατα στον Καναδά και άλλα παραδείγματα.
Γι’ αυτούς, το χιτζάμπ είναι το κύριο πρόβλημα που οι ίδιοι μπορούν να το ενσωματώσουν στο κυρίαρχο φυλετικό στερεότυπο κατά των μουσουλμάνων στη Δύση! Και κυρίως αγνοούν ότι η ιρανική κοινωνία έχει κουραστεί από τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης, τις αμερικανικές κυρώσεις, τους οικονομικούς κυβερνήτες-παράσιτα του πολιτικού κεφαλαίου και τη συστηματική λεηλασία.
Χαρακτηρίζοντας την εξέγερση
Αυτό που ξεκίνησε ως μια φεμινιστική εξέγερση – που έδωσε ζωή στο διεθνές πλέον σύνθημα ” Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία ” – εξελίχθηκε γρήγορα σε μια ευρύτερη αντικυβερνητική εξέγερση. Από πολλές απόψεις, αυτές οι σημερινές διαδηλώσεις αποτελούν συνέχεια των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων του 2017 και του 2019 στο Ιράν (αλλά και σε χώρες της σφαίρας επιρροής του Ιράν, όπως ο Λίβανος και το Ιράκ) – οι οποίες προέβαλαν το παρόμοιο σύνθημα “Ψωμί, Δουλειά, Ελευθερία”. Αυτό το κύμα ταξικής πάλης με πολλούς τρόπους είχε θέσει στο προσκήνιο το αυξανόμενο αντι-νεοφιλελεύθερο συναίσθημα σε όλο τον κόσμο και συνδέεται άμεσα με τον αγώνα κατά της λιτότητας και του υψηλού κόστους ζωής.
Σε αντίθεση με το Πράσινο Κίνημα του 2009, το οποίο ήταν κυρίως κυριαρχούμενο και καθοδηγούμενο από ρεφορμιστές και περιοριζόταν κυρίως στις μεγάλες πόλεις του Ιράν, αυτό το πιο πρόσφατο κύμα διαδηλώσεων στο Ιράν ζητά ρητά την πτώση του καθεστώτος (ακόμη και αν δεν είναι ακόμη σαφές τι θα το αντικαταστήσει) και αποτελείται κυρίως από ανθρώπους της εργατικής τάξης. Στο πλαίσιο μιας υφέρπουσας κρίσης του καπιταλισμού, η οποία έχει τα σκαμπανεβάσματά της από το 2008, το μεταπολιτευτικό τοπίο, που χαρακτηρίζεται από τον πόλεμο στην Ουκρανία και τον υψηλό πληθωρισμό, πυροδοτεί επίσης ένα νέο κύμα ταξικής πάλης ενάντια στην παγκόσμια κρίση που αφορά το κόστος ζωής.
Οι ημιαποικίες, όπως το Ιράν, συχνά σηκώνουν το κύριο βάρος της κρίσης του καπιταλισμού (όπως έδειξε η συσσώρευση εμβολίων από τις πλουσιότερες χώρες του κόσμου), επειδή είναι κατά βάση υποταγμένες στον παγκόσμιο καπιταλισμό και στην επιθετικότητα του ιμπεριαλισμού. Παρά το γεγονός ότι το Ιράν είναι περιφερειακή δύναμη, η οικονομική και στρατιωτική του ισχύς εξακολουθεί να ωχριά σε σύγκριση με τις άλλες ιμπεριαλιστικές χώρες.
Επιπλέον, το Ιράν παλεύει με τις συνεχιζόμενες επιπτώσεις της πανδημίας. Το Ιράν ήταν ένα διαβόητο επίκεντρο της πανδημίας και οι επιπτώσεις της στην οικονομία ήταν τόσο σοβαρές που το ιρανικό καθεστώς αναγκάστηκε να υποβάλει ένα πρωτοφανές αίτημα στο ΔΝΤ για ένα έκτακτο δάνειο ύψους 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ. Και ενώ η κακοδιαχείριση του καθεστώτος επιδείνωσε τις χειρότερες επιπτώσεις της πανδημίας, ο διπλός κίνδυνος των κυρώσεων “μέγιστης πίεσης” της Δύσης και του κορονοϊού έπληξε την εργατική τάξη και τα φτωχότερα τμήματα της ιρανικής κοινωνίας. Οι κυρώσεις αυτές συνεχίζονται και σήμερα.
Με αυτά τα δεδομένα, δεν είναι να απορεί κανείς που το Ιράν βρίσκεται σε μια σχεδόν συνεχή κατάσταση κινητοποιήσεων από τότε που αμβλύνθηκαν οι πιο αυστηροί περιορισμοί κατά της πανδημίας. Υπό αυτή την έννοια, η σημερινή εξέγερση μπορεί να θεωρηθεί ως η κορύφωση μιας κοινωνικής κρίσης που κυοφορούνταν πολύ πριν από τον περασμένο μήνα.
Αυτό που δεν είχε προβλεφτεί είναι ότι αυτή η ζυμωμένη κοινωνική δυσαρέσκεια θα καταλαμβανόταν (και θα εκφραζόταν) κυρίως από εργαζόμενες γυναίκες σε μια χώρα όπου το ποσοστό συμμετοχής των γυναικών στο εργατικό δυναμικό είναι ένα από τα χαμηλότερα στον κόσμο, αλλά όπου, παραδόξως, πάνω από το 60% των αποφοίτων πανεπιστημίου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι Ιρανές γυναίκες. Εκτός από την πατριαρχική καταπίεση, πολλές γυναίκες στο Ιράν υφίστανται όχι μόνο έμφυλη καταπίεση αλλά και οικονομική ανασφάλεια.
Πέρα από αυτούς τους δομικούς παράγοντες, η υποκειμενικότητα των γυναικών στο Ιράν πρέπει να εξεταστεί στο πλαίσιο μιας εποχής μετά το #MeToo και ενός αναζωογονημένου παγκόσμιου φεμινιστικού κινήματος που αποτελείται από γυναίκες και trans, queer και non-binary άτομα που αντιμετωπίζουν διαφορετικές αλλά αλληλένδετες επιθέσεις.
Ένα άλλο σημαντικό χαρακτηριστικό αυτών των διαμαρτυριών είναι η ενότητα των διαφορετικών τομέων που αγωνίζονται, μεταξύ των φύλων, των Ιρανών και της διασποράς τους (η οποία έχει οργανώσει διαμαρτυρίες σε περισσότερες από 150 πόλεις σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης μιας διαμαρτυρίας άνω των 80.000 ατόμων στο Βερολίνο), διαφόρων εθνοτικών ομάδων, αλλά και μεταξύ των διαφορετικών γενεών. Η γενιά-Ζ του Ιράν (στμ Οι νέοι που γεννήθηκαν ανάμεσα στο 1995 και το 2010), ή αλλιώς daheh-ye hashtadiha, βρίσκεται στην πρώτη γραμμή αυτών των διαμαρτυριών και ενηλικιώνεται κατά τη διάρκεια των πρόσφατων κινημάτων διαμαρτυρίας στο Ιράν, αλλά και οδυνηρά κατά τη διάρκεια των διαμαρτυριών του BLM (Black Lives Matter), που διεύρυναν τη φαντασία μιας νέας γενιάς ριζοσπαστικοποιημένης νεολαίας σε όλο τον κόσμο. Πάνω από το 40% του πληθυσμού του Ιράν είναι κάτω των 24 ετών και η ανεργία των νέων επίσης οργιάζει.
Ένα άλλο χαρακτηριστικό που δεν μπορεί να αγνοηθεί είναι η παρουσία και η δράση της εργατικής τάξης, η οποία έχει ισχυρή παρουσία σε αυτό το κίνημα, αλλά μέχρι στιγμής έχει οργανώσει μόνο περιορισμένες ανεξάρτητες δράσεις. Επί του παρόντος, τα συνδικάτα των εκπαιδευτικών και οι συμβασιούχοι εργαζόμενοι στην πετρελαϊκή βιομηχανία είναι από τους πιο σημαντικούς τομείς που οργανώνονται ως ανταπόκριση στις διαμαρτυρίες. Τα τελευταία χρόνια, το Ιράν έχει δει μια αύξηση της εργατικής μαχητικότητας από τομείς τόσο διαφορετικούς όσο τα πετροχημικά, τις μεταφορές φορτηγών και τον τομέα του βαρέως εξοπλισμού.
Είναι σημαντικό ότι η εμφάνιση αυτών των διαμαρτυριών ώθησε πολλούς από αυτούς τους τομείς να συνδέσουν τα δημοκρατικά και πολιτικά ζητήματα με τα οικονομικά. Παράλληλα με αυτή τη δυναμική, οι εργαζόμενοι αυτοοργανώνονται επίσης κατά την παράδοση των αρχικών μορφών αυτοοργάνωσης που εμφανίστηκαν κατά τη διάρκεια της επανάστασης. Τα Σόρα αυτά υπάρχουν όχι μόνο στους χώρους εργασίας αλλά και στα πανεπιστήμια και στις γειτονιές.
Το χιτζάμπ και το γυναικείο κίνημα
Καθώς το ισλαμικό κίνημα άνθισε τη δεκαετία του 1980, ιδίως με την άνοδο των ισλαμιστών στο Ιράν και τον υποχρεωτικό ισλαμικό νόμο για το χιτζάμπ, ο οποίος δημιούργησε ένα αντι-ισλαμικό κίνημα και ένα κίνημα για την ελευθερία των γυναικών στο Ιράν, το ζήτημα του ισλαμικού χιτζάμπ έγινε κεντρικό μέρος της διεθνούς συζήτησης για τα δικαιώματα των γυναικών.
Μετά την πολιτική του πολέμου κατά της τρομοκρατίας, το ζήτημα του ισλαμικού χιτζάμπ έγινε ακόμη πιο αμφιλεγόμενο. Το χιτζάμπ έγινε σημαντικό πολιτικό ζήτημα όχι μόνο στο κίνημα για τα δικαιώματα των γυναικών, αλλά και στα “αντιιμπεριαλιστικά”, “αντιρατσιστικά” και “κοσμικά” κινήματα της αριστεράς και της δεξιάς. Το καθεστώς του ισλαμικού χιτζάμπ ουσιαστικά μεταβλήθηκε από μία από τις τελετές του Ισλάμ στο σημαντικότερο σύμβολο του Ισλάμ και στη σημαία του ισλαμικού κινήματος.
Στο Ιράν, το κίνημα για την απελευθέρωση των γυναικών στοχοποίησε το ισλαμικό χιτζάμπ ως σύμβολο της κατωτερότητας και της στέρησης των δικαιωμάτων των γυναικών. Στη Δύση, το κοσμικό κίνημα τόνισε την ανάγκη κατάργησης του καταναγκασμού τήρησης του ισλαμικού χιτζάμπ. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, ωστόσο, υπό την κυριαρχία της πολιτικής του πολέμου κατά της τρομοκρατίας, ο ρατσισμός κατά των μουσουλμάνων έχει αυξηθεί, καθιστώντας το ισλαμικό χιτζάμπ πρωταρχικό στόχο ρατσιστικών επιθέσεων, οι οποίες υποστηρίζονται και από το δεξιό κοσμικό κίνημα.
Από την άλλη πλευρά, η αντιμετώπιση των μιλιταριστικών πολιτικών και της κρατικής τρομοκρατίας οδήγησε πολλές γυναίκες να φορέσουν το χιτζάμπ ως αντι-“ιμπεριαλισμό”, στη Δύση και να διαμαρτυρηθούν ενάντια στις μιλιταριστικές πολιτικές του πόλου της κρατικής τρομοκρατίας, υπερασπιζόμενες και τα δικαιώματα του παλαιστινιακού λαού. Ως εκ τούτου, το χιτζάμπ έγινε ένα σημαντικό και αμφιλεγόμενο πολιτικό ζήτημα, όχι μόνο στις χώρες που κυβερνώνται από ισλαμιστές, αλλά και στον κόσμο.
Ως αποτέλεσμα αυτής της αντίστροφης “αντιιμπεριαλιστικής” πολιτικής, η Ισλαμική Δημοκρατία υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους νικητές και προπαγανδιστές. Η Ισλαμική Δημοκρατία ήταν αυτή που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην επικράτηση του ζητήματος του πολιτισμικού σχετικισμού και της ισλαμοφοβίας. Η δημιουργία ενός κινηματικού λόμπι, η δαπάνη εκατομμυρίων δολαρίων για την ισλαμική προπαγάνδα και η συνεχής οξυδερκής πολιτική δραστηριότητα ήταν μερικές από τις δράσεις της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Οι προσπάθειες του ισλαμικού καθεστώτος και του ισλαμικού κινήματος να κρατήσουν σε ομηρία τους αντιρατσιστές που αντιτίθενται στις ρατσιστικές επιθέσεις κατά των μουσουλμάνων έχουν πετύχει. Το ισλαμικό χιτζάμπ όχι μόνο συκοφαντήθηκε ως ένα σημαντικό εργαλείο καταπίεσης και καταπίεσης των γυναικών, καθώς και ως εργαλείο οπισθοδρόμησης και δημιουργίας ασφυξίας σε ολόκληρη την κοινωνία, αλλά έχει γίνει ταυτόχρονα και απίστευτα και σύμβολο διαμαρτυρίας και εξέγερσης μερικές φορές, ως σημαία ενός αντιφεμινιστικού κλάδου του πατριαρχικού κόσμου.
Το πολιτικό Ισλάμ με όλα τα παρακλάδια του από το Ιράν μέχρι την Τουρκία, τη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και την Αίγυπτο τοποθετούνται όλα μαζί κάτω από τον τίτλο της αντιμετώπισης του δυτικισμού σε αυτό το μέτωπο.
Στον αντίποδά τους βρίσκονται οι δεξιές και ρατσιστικές δυνάμεις της Ευρώπης, οι οποίες, παρά το γεγονός ότι αποτελούν μέρος της δύναμης της καταπίεσης των γυναικών, έκαναν τους μουσουλμάνους και τις μουσουλμάνες τον κύριο στόχο τους υπό τον τίτλο της διατήρησης των ευρωπαϊκών αξιών ή της κοσμικότητας. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα, από τη Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία μέχρι ναζιστές όπως ο Όρμπαν στην Ουγγαρία και ψευδοφασιστικά κόμματα που απέκτησαν πολιτική εξουσία στις σκανδιναβικές χώρες.
Ιμπεριαλισμός
Άτομα και ομάδες στο Ιράν προωθούν την πεποίθηση ότι η σύγκρουση μεταξύ του Ιράν και των Ηνωμένων Πολιτειών οφείλεται στην αντίσταση μιας ανεξάρτητης κυβέρνησης που δεν ανέχεται τους τραμπουκισμούς των Ηνωμένων Πολιτειών και τις προθέσεις του καπιταλιστικού συστήματος και για το λόγο αυτό οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν ανέχονται την παρουσία ενός ανεξάρτητου Ιράν και φυσικά υποστηρίζουν τον καταπιεσμένο λαό της Παλαιστίνης. Ή επειδή το Ιράν αποτελεί σοβαρό εμπόδιο στον επεκτατισμό του Ισραήλ και της Σαουδικής Αραβίας, βρίσκεται συνεχώς στο στόχαστρο των αμερικανικών κυρώσεων και των οικονομικών πιέσεων και των πολιτικών αρχών της χώρας αυτής και όλα τα αμερικανικά και ιμπεριαλιστικά μέσα ενημέρωσης επιτίθενται καθημερινά στο Ιράν και το κατηγορούν για υποστήριξη της τρομοκρατίας και κάθε είδους μικροκατηγορίες. Και σχεδιάζουν μεγάλα πράγματα εναντίον του Ιράν και τροφοδοτούν ανυπόστατα και αβάσιμα ψέματα.
Αυτή η ερμηνεία, η οποία προφανώς έχει σαφείς και αδιαμφισβήτητους λόγους, έχει επίσης πείσει ορισμένους αριστερούς διανοούμενους που ζουν εκτός Ιράν, και δεν έχουν άμεση κατανόηση των συνθηκών διαβίωσης του λαού, ότι η εξωτερική πολιτική του Ιράν έχει μια αντιιμπεριαλιστική πλευρά και είναι ενάντια στην κυριαρχία του καπιταλιστικού συστήματος, ιδιαίτερα στη νεοφιλελεύθερη μορφή του.
Μήπως η κυβέρνηση της Ισλαμικής Δημοκρατίας, αν και είναι μια αντιδραστική και καταπιεστική κυβέρνηση στο εσωτερικό της χώρας, ωστόσο η ίδια κυβέρνηση είναι επαναστατική, αντι-κυριαρχική και αντικαπιταλιστική στην εξωτερική της πολιτική;
Η εικόνα που έχουν ορισμένοι αριστεροί για τον αγώνα κατά του παγκόσμιου ιμπεριαλισμού με επικεφαλής τις ΗΠΑ ανήκει ακόμα στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου. Η υποστήριξη των ΗΠΑ σε στρατιωτικές δικτατορικές κυβερνήσεις από τη Λατινική Αμερική μέχρι την Αφρική και την Ασία, ο ρόλος της CIA σε στρατιωτικά πραξικοπήματα ενάντια στα συμφέροντα των λαών και των εθνικών και λαϊκών κυβερνήσεων, η ολόπλευρη υποστήριξη του Ισραήλ, η συνεχής απειλή των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης και τέλος, οι στρατιωτικές επεμβάσεις και οι πολυάριθμες στρατιωτικές επιχειρήσεις είναι γνωστή. Γνωρίζουμε για το Βιετνάμ, την Κορέα, την Κούβα και τις αφρικανικές χώρες και τα καταδικάζουμε.
Ωστόσο, το κύριο ζήτημα είναι ότι ο αντιιμπεριαλισμός με την προοδευτική του έννοια βασίζεται στη σοσιαλιστική σκέψη. Αλλά η κυβέρνηση της Ισλαμικής Δημοκρατίας, όπως αποδεικνύεται από την σαραντάχρονη ιστορία της και τις μεθόδους και τις συμπεριφορές της, είναι μια αντιδραστική κυβέρνηση που αντιτίθεται σε πολλά πράγματα, στα οποία συμπεριλαμβάνονται και οι ΗΠΑ ως ο μεγάλος διάβολος! Μια έντονα θρησκευτική εικόνα που δεν δίνει καμία καθαρή απάντηση στις καπιταλιστικές σχέσεις που έχουν αναδείξει τις Ηνωμένες Πολιτείες σε ιμπεριαλιστική δύναμη.
Αν είστε αληθινός διεθνιστής, θα πρέπει να υποστηρίξετε τους αγώνες ενάντια στον καπιταλισμό και τον αυταρχισμό, όπου κι αν αυτοί εκδηλώνονται στον κόσμο. Ίσως έχετε μεγαλύτερη επιρροή για να υποστηρίξετε αγώνες ενάντια στο δικό σας κράτος, αλλά ανεξάρτητα από αυτό θα πρέπει να κάνετε ό,τι καλύτερο μπορείτε τουλάχιστον για να μιλήσετε ενάντια στην καταπίεση.
Οι διαδηλώσεις δεν επικεντρώνονται αποκλειστικά στα “δικαιώματα των γυναικών” ή στην “ισλαμική καταπίεση”- απαντούν επίσης σε μια επιδεινούμενη κοινωνικοοικονομική κατάσταση που προκύπτει τόσο από τις κυρώσεις των ΗΠΑ όσο και από μια ολοένα και πιο νεοφιλελεύθερη οικονομική πολιτική που έχει οδηγήσει σε μαζική ανεργία και συστηματική διαφθορά εντός της κυβέρνησης. Η νεοφιλελεύθερη στροφή του Ιράν έχει στερήσει από τους ανθρώπους τα καθημερινά τους προς το ζην και έχει παραχωρήσει αμύθητο πλούτο στη μειοψηφική “καθεστωτική τάξη”.
Αυτοί οι παράγοντες, σε συνδυασμό με τη μαζική καταστολή της ελευθερίας του λόγου και της σκέψης και ένα τυραννικό καθεστώς που έχει περιορίσει το Ισλάμ στο ζήτημα του υποχρεωτικού χιτζάμπ και των περιφερειακών επεμβάσεων, έχουν οδηγήσει σε ένα ευρέως διαδεδομένο αίσθημα αγανάκτησης.
Αρκεί να γνωρίζουμε ότι, μετά τη Χιλή του Πινοσέτ, το Ιράν είναι άλλη μια χώρα που σύμφωνα με το σύνταγμά της (άρθρο 44), η ιδιωτικοποίηση αποτελεί καθορισμένο μηχανισμό στην οικονομία. Ενδιαφέρονται να πουν ότι αυτή η ιδιωτικοποίηση θα ωφελήσει τελικά τους φτωχούς και θα αναπτύξει την οικονομία. Ναι, σε όλες τις άλλες χώρες βιώσαμε ήδη τι σημαίνουν αυτά τα λόγια…
Το βίντεο της εκδήλωσης:
Ιρανική φεμινιστική επανάσταση και αντιιμπεριαλισμός
από Ιρανή φεμινίστρια –ακτιβίστρια
Το κείμενο που ακολουθεί, γράφτηκε από Ιρανή φεμινίστρια-ακτιβίστρια που ζει στην Ελλάδα και διαβάστηκε στο πλαίσιο της εκδήλωσης
Η ημέρα που σας παρουσιάζουμε αυτή την εκδήλωση σηματοδοτεί την 57η ημέρα της συνεχιζόμενης αντίστασης και των διαδηλώσεων στο Ιράν. Ο αριθμός των ατόμων που δολοφονήθηκαν – για τα οποία γνωρίζουμε – έχει ξεπεράσει τα 300. Σε αυτά τα 300 άτομα συμπεριλαμβάνονται και παιδιά ηλικίας 7 ετών ή και μικρότερα. Δεν υπάρχει τρόπος να προσδιοριστεί με ακρίβεια ο αριθμός των ανθρώπων που έχουν συλληφθεί και φυλακισθεί. Οι ειδήσεις που μεταδόθηκαν από το Ιράν τις τελευταίες εβδομάδες ήταν ασαφείς, χειραγωγημένες και λιγοστές. Περιορισμένες στην κάλυψη και χωρίς ανάλυση και πλαίσιο.
Καθοριστική αφορμή για τις διαδηλώσεις στάθηκε η δολοφονία της Ζίνα Αμινί (που είναι ευρύτερα γνωστή ως Mahsa) κατά τη διάρκεια της κράτησης της από την αστυνομία. Ήταν μια νεαρή γυναίκα που κατά τη διάρκεια επίσκεψής της στην Τεχεράνη από το Σαγκέζ, μια από τις πόλεις της επαρχίας του Κουρδιστάν στο Δυτικό Ιράν, συνελήφθη από την αστυνομία Ηθών επειδή δεν φορούσε σωστά το χιτζάμπ της.
Τα γεγονότα που ακολούθησαν, πατούσαν σε ήδη πυρακτωμένο έδαφος. Τα τελευταία χρόνια οι γυναίκες στο Ιράν είχαν προχωρήσει σε δημόσιες πράξεις ανυπακοής και αντίστασης κατά του υποχρεωτικού χιτζάμπ. Για παράδειγμα, ήταν το 2017 όταν μια νεαρή γυναίκα με το όνομα Βίντα Μοχέντ, σε μια συμβολική πράξη αποκάλυψης, ανέβηκε και στάθηκε σε ένα ψηλό σημείο με το χιτζάμπ της πάνω σε ένα ραβδί. Αυτή η πράξη ξεκίνησε ένα κίνημα που ονομάστηκε “τα κορίτσια του δρόμου της επανάστασης”.
Στην πραγματικότητα είναι αρκετά δύσκολο να εντοπίσει κανείς στιγμές και να δημιουργήσει ένα συνοπτικό χρονοδιάγραμμα για τέτοιες πράξεις αντίστασης και τις βάρβαρες και βίαιες αντιδράσεις που έχουν αντιμετωπίσει. Αλλά είναι αλήθεια, ότι με τη δολοφονία της Ζήνα το ραβδί από το οποίο κρεμόταν το χιτζάμπ πυρπολήθηκε.
Η κηδεία της Ζίνα, και πολλές άλλες κηδείες που ακολούθησαν, έγιναν στιγμές βαθιάς συλλογικής θλίψης και οργής που συνεχίζει να συγκλονίζει και να κινητοποιεί τους ανθρώπους με πρωτοφανή τρόπο. Ενώ τα γεγονότα και η πορεία των γεγονότων είναι όλα συναρπαστικά και σημαντικά, ο σκοπός αυτής της παρουσίασης είναι να δοθεί ένα πολύ σύντομο πλαίσιο γι’ αυτόν τον αγώνα. Έτσι προσφέρεται μια πληρέστερη εικόνα και επίσης μας επιτρέπει να αναγνωρίσουμε και να τιμήσουμε όλους εκείνους και όλες εκείνες που μέχρι αυτή τη στιγμή επέλεξαν την ελευθερία και την χειραφέτηση έναντι της ζωής και της επιβίωσής – την υπέρτατη θυσία.
Η συζήτηση για τον αντιιμπεριαλισμό και η σύνδεσή του με τον φεμινισμό είναι οδυνηρή και επίκαιρη στη συζήτησή μας όταν πρόκειται για το Ιράν, και πιο συγκεκριμένα για την τωρινή επανάσταση, στην οποία πρωτοστατούν οι γυναίκες του Ιράν.
Πρώτα απ’ όλα, προκειμένου να ορίσουμε ένα σημείο εκκίνησης σχετικά με αυτό το ζήτημα -αν και μπορεί να φαίνεται απλοϊκό και προφανές-σε μια κριτική προσέγγιση και ανάλυση του αντιιμπεριαλισμού σε συνάρτηση με το πλαίσιο, σε καμία περίπτωση δεν υπάρχει υποστήριξη της ιμπεριαλιστικής εξουσίας ούτε μια φαντασιακή ή προτεινόμενη λύση με ξένη επέμβαση για αυτή τη στιγμή ή για οποιαδήποτε άλλη. Αυτό περιλαμβάνει επίσης τη μοναρχική διακυβέρνηση.
Θα πρέπει να επισημανθεί ότι επί του παρόντος αυτό που λείπει σε μεγάλο βαθμό από τις συζητήσεις γύρω από τον αντιιμπεριαλισμό στην Ευρώπη είναι η έλλειψη κριτικής και άμεσης αντιμετώπισης, των φυλετικών και αποαποικιακών θεωριών και προσεγγίσεων. Φαίνεται ότι οι λευκοί Ευρωπαίοι/ες, όσο αριστεροί/ες και ριζοσπάστες/τριες και αν είναι, ενώ είναι έτοιμοι να συγκρουστούν με την ιμπεριαλιστική εξουσία, δεν μπορούν ακόμη να αντιμετωπίσουν τη δική τους ιστορία και την υφιστάμενη κοινωνικοπολιτική εξουσία και τα προνόμιά τους. Επισημαίνω εν συντομία αυτό το γεγονός επειδή η φεμινιστική επανάσταση που παρακολουθούμε τώρα είναι μια διατομεακή επανάσταση.
Στην πραγματικότητα, ο αντιιμπεριαλισμός ιστορικά και παγκόσμια έχει διαδραματίσει σημαντικό και κρίσιμο ρόλο στην πολιτική του παγκόσμιου Νότου και των περιθωριοποιημένων κοινοτήτων, στην αντίσταση κατά της λευκής εξουσίας και του πολέμου και κυρίως στην κριτική του λευκού φεμινισμού.
Παραδείγματα μπορούμε να πάρουμε από τα φεμινιστικά κινήματα που καθοδηγήθηκαν από έγχρωμες γυναίκες στις Ηνωμένες Πολιτείες, στο Αφγανιστάν, στην Ινδία και σε πολλά άλλα μέρη, γεγονός που αποτελεί επίσης σημαντικό σημείο προβληματισμού για τον σημερινό φεμινισμό στο Ιράν και αλλού.
Αυτό που είναι σημαντικό να κατανοήσουμε είναι: ποιά είναι η αντι-ιμπεριαλιστική αφήγηση και ατζέντα που προπαγανδίζεται και εφαρμόζεται στο Ιράν, από την εποχή της διακυβέρνησης αυτού του καθεστώτος και οι τρόποι με τους οποίους εκδηλώνεται στην καθημερινή πραγματικότητα.
Ο τόπος αυτής της πολιτικής ιδεολογίας σίγουρα αντανακλάται στη γεωπολιτική και την οικονομία της χώρας και στις αλληλεπιδράσεις της στην περιοχή.
Ένας από τους πιο σημαντικούς τομείς της ίσως, ήταν οι γυναίκες και τα σώματά τους. Για ορισμένες από εμάς από πολύ μικρή ηλικία, από 7 ετών στις αυλές και τις τάξεις των σχολείων μας, μας είπαν ότι το χιτζάμπ που είναι υποχρεωτικό είναι σύμβολο και ένδειξη αντίστασης στην ιμπεριαλιστική εξουσία, δηλαδή στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το να είσαι καλυμμένη γυναίκα, πέρα από τη βάση που είχε στις πατριαρχικές θρησκευτικές και ισλαμικές αξίες, σήμαινε ότι τα σώματα των γυναικών γίνονταν χώροι αντιπαράθεσης με δυνάμεις αλλού, που αποτελούσαν “μια συνεχή απειλή”. Σώματα που πρέπει να ενσαρκώνουν μια θεοκρατική και ολοκληρωτική κρατική ατζέντα.
Όποια και ό,τι ήταν διαφορετικό από αυτό δεν ήταν μόνο ανήθικο –βάσει της θρησκείας- αλλά και απειλή για την κοινωνία και το κράτος και άξιζε τιμωρία, βία και θάνατο.
Το γυναικείο σώμα – η αυτονομία και η έλλειψή της, ο έλεγχός του, η χειραγώγησή του ως κοινωνική μορφή ύπαρξης ήταν πάντα και συνεχίζει να είναι αντανάκλαση του φασισμού. Αυτή είναι μια διαπίστωση που ισχύει σε κάθε τόπο και πλαίσιο.
Αυτό, ήταν σαφέστατα πιο αληθινό για τις γυναίκες που δεν ανήκουν στο status quo – εκείνες που βρίσκονται στο περιθώριο και εκείνες που είναι αλλότριες, με βάση την κοινωνική γεωγραφία, τους παράγοντες και τις κατηγορίες.
Η διαφοροποιημένη κατανόηση του τρόπου, με τον οποίο οι πολιτικές ιδεολογίες εκδηλώνονται στις κοινωνίες, είναι απαραίτητη, αν μας ενδιαφέρει κάποτε η καταπολέμηση της καταπίεσης, της κυριαρχίας και του φασισμού. Ανησυχίες που είναι και ήταν στην πραγματικότητα αναπόσπαστο και θεμελιώδες στοιχείο των αντιιμπεριαλιστικών και απελευθερωτικών κινημάτων.
Η αποπλαισιωμένη συμμαχία για χάρη της ταυτότητας, με μια συγκεκριμένη πολιτική ιδεολογία, είναι στην πραγματικότητα συμμαχία με τη δικτατορική εξουσία και την εξουσία που επιδιώκει την καταπίεση των άλλων.
Πρόκειται για μια γυναικεία και φεμινιστική επανάσταση – τα αιτήματά της και οι διεκδικήσεις της είναι ξεκάθαρες. Το να λέμε ότι αυτή η επανάσταση αφορά μόνο το χιτζάμπ είναι μια απλή, στενή και επικίνδυνη αντίληψη.
Η κοινωνική κατάρρευση που παρακολουθούμε τώρα, το δείχνει αυτό, επειδή δηλώνει ότι δεν αποδεχόμαστε πλέον την καταπιεστική πατριαρχική θρησκευτική κυριαρχία.
Πρόκειται για την αυτονομία και για την αντίσταση στον αυταρχισμό και τη δικτατορία. Απαιτεί την κατάρρευση των δομών που συνεχίζουν να καταπιέζουν συστηματικά, να εγκαταλείπουν και να δολοφονούν ανθρώπους.
Το να μην μπορούμε να κατανοήσουμε τις πολιτικές υποκειμενικότητες των γυναικών που προβάλλουν τα δικά τους αιτήματα, επαναφέρει την πατριαρχική, αποικιοκρατική/οριενταλιστική προοπτική ότι οι γυναίκες του παγκόσμιου Νότου δεν ξέρουν τίποτα καλύτερο από το να ακολουθούν τα αιτήματα των λευκών ή φιλελεύθερων φεμινιστριών.
Ανασυγκροτεί μια ιστορική κυριαρχία και εξουσία που έχει διαρκέσει πολύ καιρό μέσω της αποικιοκρατίας και του σύγχρονου αποικιακού πολέμου.
Αυτή τη στιγμή σημαδεύει μια ριζοσπαστική και σύγχρονη φεμινιστική επανάσταση, επειδή στην πραγματικότητα είναι διατομεακή στον τρόπο με τον οποίο έχει κινητοποιήσει την κοινωνία πέρα από το φύλο, την εθνότητα και την τάξη. Ενώνει τους ανθρώπους σε όλες τις εθνοτικές ομάδες – από Κούρδους/ισσες μέχρι Μπαλούχους, φοιτητές/τριες και εργάτες/τριες.
Η αλληλεγγύη πέρα από τα σύνορα και οι διαχωρισμοί που έχει εφαρμόσει αυτό το καθεστώς σπάνε επιτέλους, γι’ αυτό και δεν την αποκαλούμε πλέον εξέγερση αλλά επανάσταση. Και είναι πραγματικά εμπνευσμένη.
Για πολλούς και πολλές από εμάς που ζούμε τώρα στο εξωτερικό οι μέρες περνούν με δυσκολία.
Είμαστε το ίδιο γεμάτοι και γεμάτες οργή, θλίψη και ελπίδα. Θέλουμε να τιμήσουμε και να εκδικηθούμε για αυτούς και αυτές που σκοτώθηκαν, να αγωνιστούμε για αυτές και αυτούς που φυλακίστηκαν και να σταθούμε στο πλευρό των αδελφών μας που συνεχίζουν να ζουν θαρραλέα στην αντίσταση.
JIN, JIYAN, AZAD
Γυναίκα –Ζωή- Ελευθερία
