Πολυτεχνείο για πάντα

Νίκος Ιωάννου

Τι είναι λοιπόν το «Πολυτεχνείο»;

Αναμφισβήτητα είναι η πολιτική εξέγερση που έβαλε την Ελλάδα στο πάνθεον του πολιτικού πολιτισμού της σύγχρονης μεταπολεμικής Ευρώπης. Δεν είναι απλώς ένα κομμάτι του ελληνικού λαού που ξεχύθηκε στους δρόμους κατά ενός δικτατορικού καθεστώτος. Είναι ένα κομμάτι του ελληνικού λαού που ξεχύθηκε στους δρόμους αλλά συγκρότησε και μια πολιτική συνέλευση με τη συμμετοχή ΟΛΩΝ! Αυτή η πολιτική πράξη μας έφερε πιο κοντά στις ευρωπαϊκές εξεγέρσεις και κόντυνε την απόσταση από τον Μάη του ‘68. Αρκούσε, γι’ αυτό, το δημοκρατικό νόημα του κατειλημμένου πολυτεχνείου.

Έτσι, όποια πολιτική συζήτηση και αν κάνουμε, το πολυτεχνείο είναι πάντα επίκαιρο. Ειδικά όταν ο Νοέμβρης φτάνει στα μισά του, τα καμπανάκια των πολιτικοποιημένων Ελλήνων βαράνε σαν τρελά. Όλοι προσπαθούν να δώσουν το νόημα του Πολυτεχνείου όσο πιο κοντά μπορούν στη δική τους διεκδίκηση. Ακόμη και αυτοί που βρίσκονται μακρυά από το ΝΟΗΜΑ μπαίνουν στην ουρά του «πολιτικού» συσσιτίου.

Οι προεκτάσεις του Πολυτεχνείου στην πρώιμη μεταπολίτευση (‘74-’81) έφεραν μια έκρηξη πολιτικοποίησης μοναδική. Το ‘73, καμιά πολιτική οργάνωση ή κόμμα της Αριστεράς δεν προέβλεψε την εξέγερση, κάποιοι μάλιστα τη λοιδόρησαν στη γέννησή της. Ήρθε η μεταπολίτευση και όλα τα κόμματα της Αριστεράς και οι οργανώσεις έζησαν τις καλύτερες και μαζικότερες στιγμές τους συμπεριλαμβανομένου και του ΠΑΣΟΚ. Ο Λαλιώτης, η Δαμανάκη, ο Τζουμάκας, ο Παπουτσής έχτισαν εκείνη την περίοδο ένα λαμπρό κομματικό-πολιτικό μέλλον. Κατέβασαν το Πολυτεχνείο στα μέτρα της προσωπικής τους κομματικής-πολιτικής καριέρας.

Όμως, ο Δημήτρης Παπαχρήστος μας λέει ότι νοιώθει ακόμη χρεωμένος στους νεκρούς του Πολυτεχνείου και τονίζει: “Θέλαμε να αλλάξουμε τον κόσμο και να χωράει κι άλλους κόσμους μέσα του” ενώ ο Γιώργος Οικονόμου μας λέει ότι το Πολυτεχνείο ήταν η απαρχή του αυτόνομου κινήματος και μας προτρέπει με το βιβλίο του Δημιουργώντας ξανά την πολιτική (2021) να συνεχίσουμε να θέλουμε να αλλάξει ο κόσμος. Αυτοί και οι χιλιάδες που συμμετείχαν, κράτησαν το Πολυτεχνείο σε ένα ύψος που να μπορεί να μας θυμίζει την εξέγερση ενάντια στο πολιτικό καθεστώς της ολιγαρχίας, της δικτατορικής ή της αντιπροσωπευτικής ολιγαρχίας.

Ο άλλος τύπος ο Κυριάκος Μητσοτάκης, διάδοχος του Κωνσταντίνου, προχωρά σε μια “πολιτική” ανάλυση η οποία λέει ότι η έξοδος πληθυσμών από τις κλειστές θεοκρατούμενες και στρατοκρατούμενες κοινωνίες τους είναι αποτέλεσμα της δράσης των λαθροδιακινητών! Αρκετοί όμοιοί του στην Ευρώπη ξεστομίζουν τέτοιες ανοησίες για τη σύγχρονη μετανάστευση. Η αντιμετώπιση όμως ενός υπερ-πολλαπλάσιου σε μέγεθος μεταναστευτικού κύματος με αυτή τη λογική ως μια μελλοντική πιθανότητα θα είναι ολέθρια πολιτισμική οπισθοδρόμηση για την Ευρώπη. Πώς μπορεί να αγνοήσει κανείς μια τέτοια εκδοχή;

Φυσικά και μπορεί να την αγνοήσει ένας πρωθυπουργός που έχει υπουργό του τον Άδωνι Γεωργιάδη αρνητή των νεκρών του Πολυτεχνείου ή τον Αθανάσιο Πλεύρη ο οποίος δεν αρνείται απλώς το ολοκαύτωμα αλλά αρνείται τη βεβαιότητα της απανθρωπιάς του ολοκαυτώματος!

Εδώ είμαστε αυτές τις μέρες λοιπόν να μνημονεύουμε και φέτος το Πολυτεχνείο, σε μια εποχή μισόν αιώνα αργότερα, με τη βαρβαρότητα να συνεχίζεται και να μας γεμίζει ερωτήματα.

– Ζει;
– Για πάντα, όσο θα θέλουμε να αλλάξουμε τον κόσμο!

Φωτογραφία κειμένου: Πανό της πολιτικής συλλογικότητας «Αυτενέργεια» στην πορεία του Πολυτεχνείου, Αθήνα 2021.